۱۳ تالاب از ۲۲ تالاب ثبت شده کشور در کنوانسیون رامسر در لیست در معرض خطر قرار داشته و حال و روز خوشی ندارند.

به گزارش سایت خبری محیط زیست ایران (IENA)، فوریه ۱۹۷۱ مطابق با بهمن ماه ۱۳۴۹، رامسر عروس شهرهای ایران، شاهد معامله ای با یک مقدمه و دوازده بند بین ۱۸ کشور برای حفاظت از تالابهای جهان بود.

ماموریت کنوانسیون رامسر، حفاظت و استفاده معقول از کلیه تا لابها از طریق اقدامات محلی، منطقه ای، ملی و همکاری بین المللی به منظور کمک  به دستیابی به توسعه پایدار در سراسر جهان است.

مشکلات تالابهای ایران از ۲۲ تالاب ایران ثبت شده در فهرست تالابهای بین المللی، ۱۳ تالاب در لیست در معرض خطر قرار دارد که این از نظر وسعت ۴۱ در صد و از نظر تعداد ۵۹ درصد تالابها را برمی گیرد.

 کارشناسان علل آن را شاخصه های غیر مدیریتی غیر کار آمد، بهره برداری نامعقول، تغییر و تبدیل کاربری زمین  های تالابها، سد سازی، شکار و صید غیر قانونی و صدور مجوزهای بیش از حد توان  تحمل، کم آبی، اجرای طرح های عمرانی در حوضه های آبخیز تا لابها، وارد کردن گونه های گیاهی و جانوری غیر بومی به بهانه ی تکثیر و پرورش از جمله مواردی است که حیات تالابها را مورد تهدید قرار می دهد.

با آنکه نام رامسر با نام تالابها پیوند خورده اما نامی از کنوانسیون بین المللی رامسر در تقویم ملی به چشم نمی خورد و فرماندار رامسر در حاشیه چهل و چهارمین سالگرد کنوانسیون رامسر در کاخ  موزه  این شهرستان، این معاهده را اولین و شاید تنها معاهده ای دانست که با این تاریخچه شکل گیری، به تاریخ هجری شمسی به ثبت رسیده است و آن را افتخاری برای رامسر و ایران اسلامی دانست که بنیانگذار آن اسکندر فیروز بود.

حسین سروری افزود:کنوانسیون رامسر در سالهای اخیر مورد کم توجهی قرار گرفته و این امر لازمه اجرای برنامه های متعدد است تا از این فرصت بزرگ به نحوی بهینه در راستای حفظ محیط زیست بهره برداری شود.

وی اضافه کرد : بر این اساس بدنبال آن هستیم تا با راه اندازی کمیته اجرایی محیط زیست، در سالروز کنوانسیون رامسر میزبان کشورهای عضو این معاهده  در این شهرستان باشیم.

 فرماندار رامسر از نبود این واقعه مهم در تقویم کشور گلایه کرد و اظهار داشت: این نقیصه ای بزرگ در تقویم کشور بوده وبایستی جبران شود.

مدیر کل محیط زیست مازندران، گفت: دو هزار و ۱۸۶ تالاب  در ۱۶۸ کشور عضو این معاهده مهم رامسر هستند که حدود ۴۴ سال از زمان  انعقاد آن می گذرد.

ناصر مهردادی افزود: در مازندران دو تالاب در کنوانسیون رامسر ثبت هستند و حدود ۷۰۰ آبند نیز در این استان وجود دارد که از نظر زیست محیطی حایز اهمیت فراوان است.

وی ضمن گلایه از بی توجهی به کنواسیون رامسر اضافه کرد: این مهم برای بسیاری ناشناخته است.

مدیر کل حفاظت محیط زیست مازندران با تاکید بر اینکه بایستی برنامه ریزی سازماندهی شده در جهت حمایت از کنوانسیون رامسر تهیه شود، از افتتاح دفتر کنوانسیون رامسر در اسفند ماه سال جاری در رامسر با حضور معصومه ابتکار خبر داد.

عبد الحمید امیر ابراهیمی از فعالان محیط زیست که عمرش را در این راه صرف کرده و مسئول سازمان مردم نهاد به نام خدمات زیست محیط خزر جنوبی است در این باره گفت: بر اساس تعریف کنوانسیون رامسر هرگونه بستر آبی چه انسان ساز و چه طبیعی، چه شور و چه شیرین از جمله ساحل دریا تا عمق ۶ متری  تالاب خوانده می شود.

 وی افزود : در مازندران با حدود ۴۰۰ کیلومتر ساحل، شمال آن بطور کامل تالاب است و خلیج کاله یک تالاب ضمیمه دریاست.

امیر ابراهیمی اضافه کرد: بنابر احتیاج طبیعی زندگی به آب، انسان ها هر جا که آب باشد، زندگی و آبادانی می سازند و با لطبع هرگونه منابع طبیعی که مورد استفاده انسان قرار می گیرد بایستی مدیریت شود و این نکته مهمی است که کمتر رعایت شد و منابع طبیعی در معرض خطر و تهدید به تخریب قرار گرفتند.

این فعال محیط زیست  گفت: در سال ۱۳۴۹ شمسی که کنوانسیون رامسر منعقد شد و تعهدی بین المللی را پذیرا شدیم تا از تالابها محاظت کنیم ولی نکته ای که از آن غافل شدیم نداشتن متخصص در این امر و نبود شناخت از تالابها بود ولیکن در سالها ما حرکت رو به جلو داشتیم اما جدیت در نگاه به محیط زیست نداشتیم.

امیر ابراهیمی ادامه داد:  به نظر می رسد ما در ابن امر غافلگیر شدیم زیرا ناگهانی متوجه شدیم که تالاب ها چه مشکلاتی دارند و در مسیر تخریب قرار گرفتند.

وی اظهار داشت: اگر بگوییم که آیا برنامه مدیریتی در این امر داشتیم یا خیر، جواب  مثبت است زیرا مطالعات زیادی در خصوص تالاب ها توسط مشاوران داخلی و خارجی انجام شده و مشکلاتشان بررسی شد اما گیر کار آنجاست که قوانین وضع شده در حفاظت از این منابع طبیعی را جدی نگرفتیم.

امیر ابراهیمی یکی از بزرگترین معضلات را که مسبب تخریب منابع زیست محیطی می شوند، عدم همکاری، ناهماهنگی و عدم ارتباط دوایر دولتی  دانست و گفت : این امر محرز شده است.

وی گفت: در خصوص تالاب ها هم همین اتفاق حاصل شد و موازی کاری بین ادارات باعث شد تا به این سر نوشت دچار شوند.

این فعال محیط زیست فرهنگ سازی را از عوامل مهم  حفظ و صیانت از محیط زیست دانست و نقش رسانه ها، صدا و سیما و همچنین آموزش و پرورش را در این راستا بسیار مهم خواند.

وی افزود  بالا بردن سطح آگاهی مردم در تمام زمینه ها قطعا بازخوردی مثبت خواهد داشت تا مردم به «تاباوری » یعنی در برابر بحران ها کج بشویم ولی نشکنیم و دوباره پس از بحران به جای خود بازکردیم؛ برسند.

امیر ابراهیمی تاکید کرد : بایستی خیلی سریع و به زبان ساده با مردم حرف زد تا جلوی مصرف بی رویه منابع طبیعی را گرفت زیرا بی تفاوتی مردم نسبت به محیط زندگی یک فاجعه است.

وی گفت: برای اینکه به این نقطه برسیم، حرف زدن و شعار دادن اثر بخش نیست بلکه باید با بهره گرفتن از دانش و تخصص روز آمد و حساب شده در پی عمل باشیم و ما منتظر این روزها هستیم.

تالاب به نواحی و زمین های خیس باتلاقی و برکه ها، با آب مصنوعی با طبیعی، دایمی و موقت، با آب های ساکن یا روان، شیرین یا لب شور، شور و نیز زمین های آبی و سواحل دریاها که در زمان جزر کمتر از ۶ متر عمق داشته باشند، تالاب ویند و بسیاری از نواحی ساحلی رودخانه ها، دریاچه ها و نواحی  ساحلی رودخانه ها، دریاچه ها و نواحی ساحلی مجاور تالاب ها، جزایر و قسمت هایی از آب های دریایی عمیق تر از ۶ متر، بشرطی که در زمان جزر و مد پایین در منطقه تالاب قرار بگیرند جزو تالاب ها محسوب می شوند.

ارزش اکو لوژیکی تالاب ۲۰ برابر جنگل و ۲۰۰ برابر زمین کشاورزی است  و تالاب ها به لحاظ اکو لوژیکی از اهمیت بنیادینی برخور دار هستند و تنظیم کننده رژیم های آبی و منابع متنوع زیستی در تمام سطئح اعم از گونه ها، تولید و وراثت و اکوسیستم هستند.

تالابها  منابع با اهمیتی به لحاظ اقتصادی، علمی، فرهنگی و تفریحی به شمار می روند و تالابها نقشی در انطباق و کاهش تغییرات آب و هوایی دارند و دست اندازی مداوم و از بین بردن  تالاب ها موجب صدمات جدی و گاه جبران پذیر به محیط زیست و اکوسیستم را فراهم می آورد.