کشورها فقط زمان محدودی دارند تا بر ای جلوگیری از بدترین تأثیرات تغییر اقلیمی در جهان اقدام کنند. در اینجا پنج دلیل را ذکر می‌کنم تا ثابت کنم چرا سال ۲۰۲۱ می‌تواند سال مهمی در مبارزه با گرمایش کره زمین باشد.

به گزارش سایت خبری محیط زیست ایران (IENA)، کووید-۱۹ مسئله بزرگ سال ۲۰۲۰ بود، در این مورد هیچ شکی وجود ندارد. اما من امیدوارم که تا پایان سال ۲۰۲۱ ، واکسیناسیون شروع و تمام شده باشد و همه ما بیشتر از ویروس کرونا در مورد آب و هوا صحبت کنیم.

اما ۲۰۲۱ مطمئناً یک سال حساس برای مقابله با تغییرات آب و هوا خواهد بود.

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل به من گفته که فکر می‌کند زمان "موفقیت یا شکست" این مسئله فرا رسیده است.

بنابراین با توجه به روحیه خوش‌بینی سال نو در اینجا دلیل می‌آورم که چرا خود من هم معتقدم ۲۰۲۱ می‌تواند پیش‌بینی عواقب وخیم را خنثی کرده و شاهد دستیابی به موفقیتی بلندپروازانه در مورد آب و هوا باشد.

۱. کنفرانس حساس آب و هوا

در نوامبر ۲۰۲۱ رهبران جهان در گلاسگو در بریتانیا تجمع می‌کنند تا جانشینی برای توافق نشست مهم سال ۲۰۱۵ پاریس کسب کنند.
توافق پاریس از این جهت مهم بود که تقریباً اولین باری بود که همه ملل جهان گرد هم می‌آمدند و توافق می‌کردند که همگی به راه حل مسئله نیاز دارند.

مسئله مهم این است که تعهداتی که کشورها برای کاهش انتشار کربن در آن برعهده گرفتند تحقق نیافت.

در پاریس، جهان توافق کرد با پایان دادن به روند افزایش درجه حرارت جهانی تا ۲ درجه سانتیگراد بالاتر از سطح قبل از انقلاب صنعتی تا پایان قرن، از بروز بدترین عواقب تغییرات آب و هوا جلوگیری کند. هدف این بود که در صورت امکان افزایش دما را زیر ۱.۵ درجه سانتیگراد نگه دارند.

ما از این مسیر خارج شده‌ایم. طبق روال فعلی انتظار می‌رود جهان ظرف ۱۲ سال یا کمتر از سقف ۱.۵ درجه سانتیگراد بالاتر برود و افزایش دما تا پایان قرن به ۳ درجه برسد.

طبق مفاد توافق پاریس، کشورها قول دادند هر پنج سال یک بار گرد آیند و اهداف بلندپروازانه خود در مورد کاهش تولید کربن را مطرح کنند. قرار بود این پیش‌بینی در نوامبر سال ۲۰۲۰ در گلاسگو اتفاق بیفتد.

به خاطر همه‌گیر شدن کرونا کنفرانس امسال برگزار نشد.

بنابراین اجلاس گلاسگو ۲۰۲۱ فرصت خوبی به ما می دهد تا تلاش برای کاهش کربن را شدت بخشیم.

۲. کشورها در حال حاضر به روند کاهش عمیق کربن می‌پیوندند
و در حال حاضر پیشرفت‌هایی به دست آمده است.

مهمترین اطلاعیه مربوط به موضوع تغییر شرایط اقلیمی در سال گذشته کاملاً بی‌رنگ و بو بود.

در مجمع عمومی سازمان ملل در ماه سپتامبر، شی جین پینگ، رئیس جمهور چین، اعلام کرد که چین قصد دارد تا سال ۲۰۶۰ تولید کربن را به صفر برساند.

طرفداران حفظ محیط زیست از این سخن به حیرت آمدند. کاهش کربن همیشه اقدامی پرهزینه تلقی شده است، اما حالا آلوده‌سازترین کشور روی زمین - کشوری که مسئول حدود ۲۸ درصد تولید گازهای گلخانه‌ای در جهان است- متعهد شده بود که بدون قید و شرط چنین کند آن هم صرف نظر از اینکه سایر کشورها از آن پیروی بکنند یا نکنند.

این یک چرخش کامل نسبت به مذاکرات گذشته بود که هر کشوری بیم داشت که ممکن است متحمل هزینه‌های کربن‌زدایی از اقتصاد خود شود در حالیکه دیگران کاری نمی‌کنند اما از نتیجه مثبت این اقدام برخوردار می‌شوند.

و چین یکه و تنها نیست.

بریتانیا اولین اقتصاد بزرگ در جهان بود که از نظر قانونی در ژوئن ۲۰۱۹ به کاهش تولید کربن به صفر متعهد شد و اتحادیه اروپا نیز در مارس ۲۰۲۰ از آن پیروی کرد.

از آن زمان ژاپن و کره جنوبی به بیش از ۱۱۰ کشوری پیوسته‌اند که به گفته سازمان ملل به هدف رسیدن به صفر در اواسط قرن حاضر متعهد شده‌اند. این کشورها روی هم مسئول تولید بیش از ۶۵ درصد از گازهای گلخانه‌ای و شامل بیش از ۷۰ درصد اقتصاد جهانی هستند.

با انتخاب جو بایدن در ایالات متحده، بزرگترین اقتصاد جهان هم دوباره به گروه کاهش کربن پیوسته است.

پس از اعلام تعهد لفظی مانند نشست پاریس، این کشورها باید جزئیات برنامه عملی خود برای دستیابی به تعهد خودشان را ارائه کنند و این بخش مهمی از دستور کار نشست مهم گلاسگو خواهد بود. اما اینکه به طور لفظی هم گفته‌اند چنین هدفی دارند یک تغییر خیلی قابل توجه است که البته باعث اهمیت نشست گلاسگو در بریتانیا می‌شود.

۳. انرژی های تجدیدپذیر ارزانترین انرژی تاکنون هستند

به نظر من دلیل خوبی وجود دارد که شماری از کشورهایی که می‌گویند قصد صفر کردن تولید کربن را دارند این کار را واقعا انجام دهند. و دلیل من کاهش هزینه تولید انرژی تجدیدپذیر است که به طور کلی بر محاسبات مربوط به کربن‌زدایی اثر دارد.

در اکتبر سال ۲۰۲۰ ، آژانس بین‌المللی انرژی، که یک سازمان بین دولتی است، به این نتیجه رسید که طرح‌های واقعا خوب برای تولید انرژی خورشیدی اکنون "ارزان‌ترین منبع برق در تاریخ" است.

در مورد ساخت نیروگاه های جدید هم تولید انرژی‌های تجدیدپذیر اغلب ارزان تر از انرژی از سوخت‌های فسیلی است.

و اگر ملل جهان سرمایه‌گذاری در زمینه انرژی هیدرولیکی، خورشیدی و بادی خودشان را طی چند سال آینده افزایش دهند ممکن است هزینه حتی بیشتر کاهش پیدا کند تا جایی که حتی از لحاظ اقتصادی منطقی باشد که این نوع نیروگاه‌ها جایگزین نیروگاه‌های زغالسنگی و گازوئیلی و گازی فعلی شود.

دلیل من این است که هزینه تولید انرژی تجدیدپذیر از منطق تولید بعضی کالاها پیروی می‌کند به این معنی که هرچه بیشتر تولید کنید، محصول ارزان‌تر می‌شود. این همانند افزایش عرضه در بازار است که هر چه بیشتر عرضه شود قیمت آن کمتر می‌شود البته مشروط به اینکه هزینه تولید هم کم شود.

به این وضعیت فکر کنید: سرمایه‌گذاران برای انجام کاری صحیح دنبال سوددهی خود می‌روند و نیازی نیست که برای این کار در معرض ارعاب فعالان سبز قرار گیرند و دولت‌ها می‌دانند که با افزایش استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر در اقتصاد خود ، با ارزان‌تر و قابل رقابت کردن انرژی‌های تجدیدپذیر در همه جا، به سرعت انتقال به انرژی بدون کربنی در سطح جهان کمک می کنند.

۴- کووید همه چیز را تغییر می‌دهد

ویروس کرونا حس آسیب‌پذیری ما را متزلزل و به ما یادآوری کرده است که ممکن است دنیای ما از راه‌هایی که نمی‌توانیم کنترل کنیم به هم بریزد.
کووید همچنین مهمترین شوک اقتصادی پس از رکود بزرگ را به همراه داشته است.

در پاسخ به این شرایط دولت‌ها بسته‌های محرک اقتصادی برای راه‌اندازی مجدد اقتصاد خود طراحی و اجرا کرده‌اند.

خبر خوب این است که این نوع سرمایه‌گذاری‌ها به ندرت - شاید هرگز - ارزان‌تر از حالا برای دولت ها نبوده است چون نرخ بهره در سراسر جهان در حدود صفر یا حتی منفی است.

این یک فرصت بی‌سابقه برای ایجاد تحولی است که اصطلاحا به آن "بازسازی گذشته بهتر" می‌گویم.

اتحادیه اروپا و جو بایدن در ایالات متحده قول داده‌اند تریلیون‌ها دلار سرمایه‌گذاری سبز داشته باشند تا اقتصاد آنها راه بیفتد و روند کربن‌زدایی را آغاز کنند.

هر دو اظهار داشته‌اند که امیدوارند کشورهای دیگر نیز به آنها بپیوندند و همانطور که من گفتم این امر به کاهش هزینه‌های تولید انرژی تجدیدپذیر در سطح جهان کمک می‌کند. اما آنها همچنین هشدار می‌دهند که در کنار این هویج، قصد دارند از یک چماق هم استفاده کنند - یعنی مالیات بر واردات کشورهایی که کربن بیش از حد تولید می‌کنند.

نظر اینها این است که ممکن است کارشان باعث شود کشورهایی که در کاهش کربن تعلل می‌کنند مانند برزیل، روسیه، استرالیا و عربستان سعودی هم با این وضعیت کنار بیایند.

اما خبر بد این است که طبق اعلام سازمان ملل متحد، سرمایه‌گذاری کشورهای پیشرفته در تولید سوخت فسیلی‌ ۵۰ درصد بیشتر از بخش دیگر است.

۵. کسب و کار هم سبز می‌شود

کاهش هزینه تولید انرژی تجدیدپذیر که مطرح کردم و فشار فزاینده مردم برای اقدام دولت در مورد آب و هوا نگرش صاحبان کسب و کار را دگرگون می کند.

این تغییر دلایل منطقی مالی دارد. چرا باید در حفر چاه نفت و نیروگاه‌های زغال‌سنگی سرمایه گذاری کنید که قبل از بازگشت سرمایه در طول عمر ۳۰-۲۰ ساله آنها از رده خارج می‌شوند؟

اصلا چرا در سرمایه‌گذاری خود خطر کربن را وارد کنید؟
این منطق من همین حالا هم در بازارهای سهام تاثیر دارد. تنها در سال جاری افزایش قیمت سهام شرکت تسلا آن را به ارزشمندترین شرکت خودروسازی جهان تبدیل کرده است.

در همین حال، وضعیت بازار نفت باعث شد قیمت سهام یک شرکت نفتی یعنی اکسون - که زمانی ارزشمندترین سهام در جهان بود - تا حدی کاهش یابد که از فهرست شرکت‌های محاسب در شاخص داو جونز بازار سهام نیویورک خارج شود.

در همان زمان، تلاش برای قانع کردن شرکت‌ها در لحاظ کردن مسایل زیست محیطی در تصمیم‌هایشان شتاب می‌گیرد.

هدف این است که کسب و کارها و سرمایه‌گذاران مجبور شوند نشان دهند که فعالیت و سرمایه‌گذاری آنها شامل اقدامات لازم را برای انتقال به جهانی است که در آن کربن صفر شده است.

هفتاد بانک مرکزی دنیا در حال حاضر برای تحقق این هدف تلاش می‌کنند و قراردادن این الزامات در ساختار مالی جهان کانون اصلی مباحثات نشست گلاسگو خواهد بود.

البته هنوز همه چیز روی میز است.

بنابراین، دلیل خوبی برای امیدواری وجود دارد اما هنوز انجام هیچیک از این چیزها قطعی نیست.

طبق ارزیابی هیئت بین‌دولتی مطالعه تغییرات اقلیمی - یک نهاد مورد حمایت سازمان ملل متحد که دانش مورد نیاز برای سیاستگذاری را جمع‌آوری می‌کند - برای اینکه واقعا شانس رسیدن به هدف محدود کردن افزایش دما به ۱.۵ درجه سانتیگراد وجود داشته باشد باید میزان تولید گازهای گلخانه‌ای تا پایان سال ۲۰۳۰ به نصف کاهش یافته باشد.
این به معنای کاهش سالانه تولید این نوع گازها در حد کاهش سال ۲۰۲۰ است که البته به خاطر تعطیلی گسترده فعالیت اقتصادی جهان در اثر قرنطینه ناشی از شیوع ویروس کرونا تحقق یافت. با از سرگیری حتی محدود فعالیت‌ها در چند ماه اخیر میزان این کاهش فقط به حد سال ۲۰۱۹ رسید.

با وجود آنچه که پیشتر گفتم، واقعیت این است که بسیاری از کشورها برنامه‌های بلندپروازانه برای کاهش تولید کربن اعلام کرده‌‌اند اما هنوز تنها معدودی از آنها راهکارهایی را ارائه داده‌اند که قرار است بعدا اجرا کنند.
چالش پیش روی نشست گلاسگو این خواهد بود که ملل جهان را به اجرای سیاست‌هایی وادار کند که واقعا همین حالا روند کاهش گازهای گلخانه‌ای را شروع می‌کند. سازمان ملل متحد می‌گوید که می خواهد شاهد حذف کامل استفاده نیروگاهی از زغال‌سنگ، پایان دادن به یارانه سوخت فسیلی و ائتلاف جهانی برای رسیدن به تولید صفر کربن تا سال ۲۰۵۰ باشد.

این یک دستورالعمل بلند بالاست حتی اگر شاهد باشیم که نگرش جهانی در مورد مقابله با گرم شدن کره زمین در حال تحول است.

انتهای پیام