محل دپو و دفن فعلی زباله ها در کوهستان باباموسی مورد تایید اداره کل حفاظت محیط زیست استان نیست و مدیرکل را بر سر دوراهی انتخاب بین بد و بدتر قرار داده است.
محل دپو و دفن فعلی زباله ها در کوهستان باباموسی مورد تایید اداره کل حفاظت محیط زیست استان نیست و مدیرکل را بر سر دوراهی انتخاب بین بد و بدتر قرار داده است و او خود نیز با اذعان به این موضوع می گوید که تا کارخانه پسماند راه اندازی نشود با وجود همه مخاطراتی که مردم بجنورد با آن روبه رو هستند با اکراه مجبوریم با دفن غیر اصولی پسماندها در این محل موافقت کنیم.
مطهری عنوان می کند: منطقه ویژه اقتصادی بجنورد هم هنوز از سازمان حفاظت محیط زیست مجوز زیست محیطی اخذ نکرده است و احتمال رد شدن آن وجود دارد.
وی همچنین از دفن غیر اصولی زباله در همه جای استان، چه نقاط شهری و چه نقاط روستایی، خبر می دهد و عنوان می کند: پیشنهاد دادیم تا مجموعه دستگاه هایی که در استان می توانند به جانمایی محل جدیدی برای دفن زباله و کارخانه پسماند ورود پیدا کنند در قالب کمیته ای نسبت به جانمایی محل دیگری به شهرداری کمک کنند اما این پیشنهاد هم عملیاتی نشده است.
مطهری بیان می کند: کارگروه پسماند استان را با توجه به مشکلات دفن پسماند استان تشکیل دادیم و در اولین جلسه آن که برگزار شده است مقرر شد طرح جامع مدیریت پسماند استان را که باید در سنوات قبل تدوین می شد اما نشد، تهیه کنیم.
وی تأکید می کند: زباله، طلای کثیف نام گرفته است اما این طلا برای شهرداران و دهیاران ارزش ندارد و هنوز به این بخش ورود پیدا نکرده اند که از این طریق می توانند برای خود درآمد پایدار داشته باشند و استان ما در ردیف چند استان معدود است که هنوز برای دفن و امحای زباله های آن چاره اندیشی نشده است.
با وجود این که در سال قبل اداره کل حفاظت محیط زیست استان دفن زباله را در باباموسی ممنوع کرد اما این کار پس از مدتی دوباره از سر گرفته شد و اقدامی نیز در جهت جلوگیری از آن انجام نشد، علت چیست؟
محیط زیست با دفن زباله در باباموسی با روند کنونی موافق نیست و بین بد و بدتر، بد را انتخاب کرده ایم تا پسماند در محیط شهری نماند و خارج شود و تأکید ما نیز بر این است که هر چه زودتر تکلیف کارخانه پسماند روشن شود.
گفته شد که مشکل کارخانه پسماند حل شده است و می تواند به طور آزمایشی راه اندازی شود، اما چرا تا کنون این اتفاق نیفتاده است؟
دفن زباله در همه شهرهای استان اصولی نیست و در مرکز استان به علت جمع آوری حجم بیشتر محسوس تر است. راه اندازی کارخانه پسماند در استان شروع خوبی برای دفن اصولی زباله بود اما هنوز راه نیفتاده تعطیل شد و اکنون راه اندازی مجدد آن به یک مشکل برای استان تبدیل شده است و تا کنون شهرداری نتوانسته است به دلایل مختلف که بخش اعظم آن به وضعیت اجتماعی منطقه مربوط است، کارخانه را دوباره راه اندازی کند و به همین دلیل، زباله ها فعلاً در باباموسی دفن می شوند. در هر حال، پیمانکار و شهرداری برای رفع نقصی که موجب تعطیلی کارخانه شد اقدام کردند و اجازه داده شد تا به طور موقت در بازه ای 6 ماهه راه اندازی شود اما کماکان بنا به دلایلی که حداقل من علت آن را نمی دانم راه نیفتاده است. در این مورد بارها جلسات مختلفی در سطوح مختلف داشتیم اما ثمر بخش نبود.
چرا دفن زباله در بابا موسی مخاطره دارد؟
شرایط توپو گرافی بجنورد و بابا موسی به شکلی است که در هنگام بارندگی و از طریق مسیل هایی که وجود دارد آب و شیرابه زباله ها که با آن ترکیب شده است، از ارتفاع سرازیر و به سمت کاسه بجنورد هدایت می شود. بستر کوه سخت و سنگی است و ایجاد ترانشه برای دفع پسماند در آن غیر ممکن است .شهرداری به علت سختی کار نمی تواند دفن زباله را مدیریت کند و تأکید ما براین است که استان هرچه سریع تر نسبت به جانمایی مکان دیگری برای دفن زباله اقدام کند. معاون عمرانی و مدیر کل دفتر شهری استاندار می توانند در این مورد دخیل باشند و مجموعه دستگاه های مرتبط مانند ادارات کل منابع طبیعی و راه و شهرسازی و دانشگاه علوم پزشکی می توانند در قالب کمیته ای نسبت به جانمایی محل دیگری به شهرداری کمک کنند و باباموسی را نجات دهند ولی این پیشنهاد که از سوی ما داده شد، تاکنون عملیاتی نشده است.
جمع آوری پسماند در داخل شهرها چه وضعیتی دارد؟
در مرحله جمع آوری پسماند شهرداری ها خوب عمل می کنند و زباله در سطح شهر باقی نمی ماند اما از آن به بعد در همه شهرها دچار مشکل هستیم و خوب مدیریت نمی شود. این مشکل در همه جا حتی روستاها هم دیده می شود. برای همین کارگروه مدیریت پسماند را تشکیل دادیم و در آن جلسه مقرر شد طرح جامع مدیریت پسماند را که باید سنوات قبل تدوین می شد تهیه کنیم. در این طرح جامع وضعیت پسماند بجنورد و شهرها و روستاها هم تعیین تکلیف می شود و شاید یکی از عللی که وضعیت پسماند در استان با معضلات کنونی روبه رو است نیز همین باشد زیرا اگر طرح، جامع نباشد سیاست گذاری ها مقطعی خواهد بود.
هنگام عبور از کنار روستاها به ویژه در مرکز استان شاهد دپوی زباله با شرایط نامناسبی در مسیر جاده ها در خارج از روستاها هستیم و این شرایط بسیار چشم آزار است و مخاطرات مختلفی نیز در پی دارد که کارشناسان نسبت به آن ها هشدار داده اند. متولی جمع آوری زباله در روستاها چه دستگاهی است؟
قانون مدیریت پسماند، حوزه های عمل را در این موارد به طور کامل تفکیک کرده است. جمع آوری زباله در شهرها با شهرداری ها و در روستاها با دهیاری ها و در خارج از محوطه روستا و شهر با بخشداری هاست و صرف قرار دادن یک خودرو در هر روستا ویژه جمع آوری زباله کافی نیست و پس از آن خوب مدیریت نمی شود اما علت اصلی، ضعف در حوزه اعتباری است. دفع پسماند هزینه بالایی به این حوزه ها تحمیل می کند اما به این نکته توجه نمی شود که رها سازی زباله ها در طبیعت و خارج از روستاها و شهرها و دفع غیر اصولی آن ها صرف هزینه های بیشتری را می طلبد. زباله به طلای کثیف معروف است اما دهیاران و شهرداران به این نکته توجه نمی کنند و وارد فضای بهره برداری اقتصادی از زباله نشده اند و اگر بخواهند می‌توانندزباله را به منبع درآمدی تبدیل کنند.
چه مقدار زباله در استان تولید می شود؟
میزان کل پسماند تولید شده در استان 185 هزار و 420 تن در سال و میزان پسماند صنعتی در استان یک میلیون تن است. در سال 9 هزار تن زباله صنعتی تولید می شود که بخش اعظم آن زباله عادی صنعتی است و متولی تولید، باید آن را مدیریت کند و به طور معمول با وجود این که باید جداسازی شود اما این اتفاق نمی افتد.
در مورد آلایندگی واحدهای صنعتی و شناسایی آن ها چه اقداماتی انجام می شود و آیا این ادعا که گفته می شود اداره کل چشم خود را روی برخی از این موارد می بندد درست است؟
توسعه صنعتی و استقرار واحدهای صنعتی، تبعات زیست محیطی هم دارد اما هنگامی که یک واحد صنعتی در منطقه ای مستقر و از آب، زمین و دیگر امکانات منطقه استفاده می کند باید شرایط منطقه را درک کند و تا حد امکان برای کاهش تبعات زیست محیطی بکوشد. اما این که انتظار داشته باشیم صنعتی بدون آلودگی و به شکل پاک کار کند بی مورد است و هر چه واحد صنعتی بزرگ تر باشد باید بیشتر به این نکته توجه کند. برای کنترل این واحدها گشت های مستمر داریم و به همه واحدهایی که مشکل دارند اخطار می دهیم و هیچ چشم پوشی در این زمینه وجود ندارد. هر بار آلایندگی دیده ایم اخطار داده‌ایم و واحدهای بزرگ در مورد ایجاد آلودگی هوا هم پایش می شوند اما این نکته نباید فراموش شود که آلودگی در ذات صنعت است و ممکن است واحدی هزاران میلیون تومان هزینه کند اما پس از مدتی فیلتری که استفاده کرده است فرسوده و از رده خارج شود. اگر این اتفاق به کرات برای واحد صنعتی بیفتد نشان از بی مسئولیتی و سوء مدیریت آن دارد و این واحدها را در فهرست صنایع آلاینده قرار می دهیم و طبق ماده 38 مالیات بر ارزش افزوده جریمه می شوند و یک درصد از فروش سالانه آن ها به عنوان جریمه آلایندگی کسر و برای مصارف زیست محیطی استفاده می شود.
چند واحد آلاینده در استان شناخته شده اند؟
7 واحد آلاینده در فهرست واحدهای آلاینده ما قرار گرفته‌اند و امسال هم عملکرد یک ساله آن ها در حال بررسی است و یک ماه دیگر اعلام می شود.
آیا پروژه های بزرگ استان مانند منطقه ویژه اقتصادی مجوز زیست محیطی دارند؟
همه پروژه ها باید قبل از جانمایی و استقرار از ما مجوز بگیرند و در غیر این صورت، هر گونه خاک ریزی، تسطیح و خاکبرداری ممنوع است. منطقه ویژه اقتصادی نیز مشمول این مورد است و متولیان در حال پی گیری این مورد هستنند اما هنوز مجوز برای این محل صادر نشده است. گاهی بر اثر ملاحظات سیاسی و بخشی نگری اصرار به انجام کاری می شود که برای سال های بعد نتیجه منفی به بار خواهد آورد در حالی که اگر قبل از آن همه جوانب سنجیده شود این اتفاق نمی‌افتد. زمین پیشنهادی برای ایجاد منطقه ویژه اقتصادی بجنورد در بیدک در ارتفاعات غربی این شهر است و با برخی ملاحظات زیست محیطی همخوانی ندارد و در هنگام تصویب آن ارزیابی زیست محیطی آن انجام نشد.