کارگاه آموزشی توان افزایی اقتصادی زنان با تمرکز بر تولید و بازاریابی محصولات سالم در آستانه روز جهانی زنان روستایی توسط مرکز صلح و محیط زیست و با همکاری بنیاد خیریه زینب کبری (س) و انجمن علمی کشاورزی بوم شناختی ایران برگزار شد.

به گزارش سایت خبری محیط زیست ایران (IENA)، هدف از برگزاری این کارگاه آموزشی توان افزایی زنان کارآفرین، خیریه ها و سازمان های غیردولتی حامی زنان نیازمند کار بود که به موضوع ترویج تولید محصولات سالم برای سلامت خانواده های ایرانی و ضرورت حفاظت از منابع آب و خاک توجه دارند.

در این دوره 6 ساعته که به صورت حضوری و آنلاین برگزار شد، زهرا جواهریان عضو مرکز صلح و محیط زیست و مدرس دانشگاه با طرح این سئوال که آیا تمرکز بر محصول سالم و بازاریابی آن می تواند کسب و کار مطمئن و پایدار را به ارمغان بیاورد؟

وی گفت: شاخصی به نام ظرفیت زیستی داریم که براساس آن می فهمیم چقدر می توانیم از ظرفیت های زمین استفاده کنیم؛ زمین قدرت خودپالایی دارد و می تواند در شرایطی مجددا ظرفیت های آب و خاک و هوا را به خود برگرداند. این خود پالایی طبیعت را سالانه محاسبه می کنند و متاسفانه در دهه های اخیر هر ساله این خود پالایی کاهش یافته، چرا که مصرف بشر یا رد پای اکولوژیک انسان افزایش بی رویه یافته و زمین برای بازسازی خود، کم می آورد. این کم آوردن به معنای اینست که در واقع دسترسی انسان ها منابع آب و خاک و هوای پاک به طور مستمر در حال کاهش است. مثلا می بینیم که کشاورزان هر روز بیش از پیش دچار کم آبی برای محصولات خود می شوند.

این مدرس دانشگاه هشدار داد: متاسفانه شرایط ایران در این زمینه بدتر از میانگین جهانی است. زیرا اگر بگوییم سرانه استفاده از منابع برای هر نفر هشت دهم هکتار است، در ایران حدود سه است. یعنی ما داریم نزدیک به سه برابر از منابع مان استفاده می کنیم.

جواهریان با اشاره به اینکه محصول سالم محصولی است که میزان سم و عناصر شیمیایی در آن به حداقل می رسد و علاوه بر حفظ سلامت مصرف کننده، از لطمه به منابع آب و خاک جلوگیری می کند، افزود: با کلمه ارگانیک آشنا هستید. اما یکی از محصولات سالم، "ارگانیک" است و دیگر محصولات سالم "محصول طبیعی" و "محصول شیوه های کشاورزی خوب" است. تفاوت میان اینها مهم است و باید بدانیم که مثلا "محصول ارگانیک" یعنی محصولی که به کلی فاقد سم و کود است و در آن از هیچ نوع ماده اضافی برای رشد استفاده نمی شود. البته اینکه شما از هیچ کود و سمی برای محصولات خود استفاده نکنید بسیار سخت است، ولی شدنی است.

عضو هیات مدیره مرکز صلح و محیط زیست با اشاره به سوابق جهانی این مفاهیم، درباره "محصول سالم" گفت: برای تولید محصول سالم باید بتوانیم به اندازه کافی و استاندارد و در حد مجاز از سم و کود استفاده کنیم یا به جای کود شیمیایی از کود مجاز یا کمپوست استفاده کنیم.

دکتر جواهریان با اشاره به رویکرد دیگری در این زمینه گفت: این رویکرد به میزان مصرف آب و خاک و حفظ محیط زیست در تولید محصولات کشاورزی مربوط است که عدم توجه به این رویکرد اول از همه به معیشت خود کشاورز و سلامتی هموطنان لطمه می زند و شواهد آن اکنون بارز است.

وی سپس به تشریح کامل مشکلات ناشی از مصرف کود و سم و کاهش، لطمه به منابع آب و خاک و تولید صحیح کمپوست پرداخت.

رشیده قاسمی فعال حوزه آموزش زنان روستایی نیز در این کارگاه با ارایه مطالب متنوعی درباره تسهیلگری تولید محصولات سالم در روستاها پرداخت که آغاز آن با ارایه آمار زیر بود:

حدود 6 میلیون نفر از زنان روستایی کشور در سنین 18 سال به بالا قرار دارند که بالقوه مستعد کار و فعالیت بوده و از آنگیزه بالایی برای ورود به عرصه کسب و کار برخوردارند. بیش آز 70 درصد فعالیت های مربوط به آمور دام و طیور، حدود 40 درصد امور مربوط به زراعت و باغبانی و 80 درصد فرآوری محصولات کشاورزی به روش سنتی توسط زنان روستایی و عشایری آنجام می شود. در مجموع زنان روستایی و عشایری حدود 10 میلیون نفر جمعیت دارند ودر درآمد و بهبود معیشت خانوار و به ویژه در امنیت غذایی کشور نقش مهمی دارند.

وی با اشاره به اهمیت نقش تسهیلگران روستایی و عشایری تاکید کرد: این عنوان به داوطلبانی اطلاق می شود که توسط زنان انتخاب و در یک ارتباط دو سویه فعالیت کنند تا بتوانند روند خودباوری و توسعه محلی خود جوش را زمینه سازی و تسهیل نمایند. این تسهیلگران محلی به عنوان نماینده مردم و رابط آنها با سازمان های دولتی و غیردولتی، ظرفیت ها و پتانسیل های جامعه محلی را به برنامه ریزان منعکس می کنند و تجربه نشان داده حضور تسهیلگران محلی در فعال سازی جوامع محلی و بالابردن مشارکت آنها و تلاش برای تغییر و بهبود وضع معیشت آنها نقش بسیار موثری داشته است.

این آموزشگر زنان روستایی سپس به ارایه تجربیات موفق در این زمینه پرداخت و گفت: در سالهای اخیر دولت طرحی در کلیه مناطق عشایری و روستایی با جمعیت بالای  50 خانوار اجرا کرد که در مرحله اول جلسه توجیهی با شورای روستا و عشایر و معتمدین محلی و در صورت موافقت این گروه، جلسه بعدی با حضور زنان روستایی و عشایری برگزار می شود.
 
وی افزود: در مرحله بعد از طریق فراخوان عمومی در روستا یا منطقه عشایری از کلیه زنان ساکن دعوت می شود در حسینیه یا محل مناسبی جمع شوند، سپس ملزومات رای گیری که از قبل فراهم شده است، برای جمع آوری آرای زنان مهیا می شود. تعدادی از حاضرین کاندیدا می شوند و افراد رای خود را به صندوق میریزند. در پایان، آرای صندوق شمارش می شود و فردی که بالاترین رای را داشته باشد به عنوان تسهیلگر انتخاب و معرفی می شود.

رشیده قاسمی با تاکید بر ضرورت جلب مشارکت و تسهیلگری برای تقویت جایگاه زنان روستایی، گفت: تسهیلگران می توانند با ایجاد تشکل های محلی، معرفی تشکل های مختلف محلی برای ایجاد تعاونی و صندوق های اعتبارات خرد و آشنا کردن زنان روستایی با فرایند تشکیل و ساز و کار صندوق های اعتبارات خرد، انگیزه کارآفرینی و خلاقیت را زنده کنند.

همچنین آموزش های امور دام، زراعت، باغبانی با تاکید بر تولید محصول سالم برای بهبود معیشت و توسعه پایدار کشاورزی براساس شرایط اقلیمی هر منطقه و آموزش های مهارت های کشاورزی می تواند با پیگیری این تسهیلگران در هر روستایی انجام شود.

پریچهر سلطانی رییس هیات عامل بنیاد نیکوکاری سردار بی بی مریم بختیاری و مدیرعامل جمعیت اجتماعی فرهنگی زنان از استان چهارمحال و بختیاری در این کارگاه به ارایه تجربیات خود به شرکت کنندگان برای ارتباط با زنان روستایی و توان افزایی آنان پرداخت. وی که نویسنده کتاب "بی بی مریم بختیاری" نیز هست، گفت: در سال های اخیر افتخار داشتم در آموزش پیمان نامه حقوق کودک به مادران و کودکان و توان افزایی زنان روستایی و عشایر کشور فعال تر باشم.

وی افزود: دهیاران روستاها می توانند نقش بسیار مهمی در حمایت از توان افزایی زنان داشته باشند. خوشبختانه حتی در مناطق بسیار دور از دسترس و صعب العبور الان دهیاران و یا دختران فعالی هستند که می توانند در این امر کمک و با مردم صحبت و آنها را مجاب کنند که در کلاس های آموزشی شرکت کنند. زیرا از خود جامعه محلی بودند.

سلطانی به نقش سازمان بهزیستی، کمیته امداد، صندوق کارآفرینی امید و دیگر نهادها در روستاها اشاره کرده و گفت: باید با این مسئولین تماس گرفت و از آنها خواست که کمک کنند. در واقع مطالبه گری بخش مهمی از این کار است که یک لحظه نباید متوقف شود.

مدیرعامل بنیاد نیکوکاری سردار بی بی مریم بختیاری افزود: ما طی دو سال گذشته حدود 140 نفر را در رشته های گیاهان دارویی، لباس محلی، نخ ریسی با پشم، گیوه، قالی و گلیم بافی آموزش دادیم که الان تعداد قابل توجهی از این خانم ها در داخل خانه هایشان دستگاه دارند و مشغول تولید هستند. یک فروشگاه نیز به نام سردار بی بی مریم دایر شده که هم آموزش می دهد و هم محصولات این خانم ها که امانت می گذارند می فروشد.

سلطانی با اشاره به ضرورت هم افزایی با دستگاههای مختلف گفت: ما سعی کردیم با سازمان صنایع دستی، فنی و حرفه ای، سازمان تعاون، کار و رفاه اجتماعی، کمیته امداد و دیگر سازمان ها ارتباط برقرار کنیم و با جلب حمایت و امضای تفاهم نامه برای تامین نیرو و آموزش کمک بگیریم که خوشبختانه با استقبال خوبی هم روبرو شد.

وی افزود: در همه روستاها الان دختران روستایی فعال و علاقمندی هستند که به تشکیل صندوق های اعتبارات خرد زنان روستایی یا سایر فعالیت ها کمک می کنند، ولی باید به پایداری فعالیت های آنها کمک کرد و به محض راه افتادن کار، آنها را رها نکنید. 

برنامه بعد از ظهر این کارگاه به چگونگی ارتباط زنان روستایی با درگاههای مجازی قانونی فروش کشور اختصاص یافت.

طیبه سیاوشی فعال حوزه زنان و نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی در این بخش تاکید کرد: تلاش هایی که در دولت دوازدهم برای آشنایی زنان با بازارهای فروش مجازی قانونی کشور انجام گرفت، در واقع آشنایی با آخرین زنجیره تولید بوده که در واقع تکمیل کننده آن محسوب می شود و امیدواریم این تلاش ها ادامه پیدا کند.

وی افزود: دلایل متعددی سبب ورود به این موضوع و تلاش برای آموزش زنان در این زمینه وجود داشت که یکی از آنها شیوع کرونا بود. چرا که دسترسی به بازارهای فروش به خاطر الزامات بهداشتی یا تعطیلی بازارهای محلی و ملی باعث محدود یا تعطیلی کامل محل های عرضه کالاها شد. البته پلتفرم هایی وجود داشت که زنان ایرانی بتوانند از آن استفاده کنند ولی به دلایلی این فرصت ها از دست رفت. مثل تلگرام که فرصت خوبی فراهم کرده بود، ولی بعد از فیلتر آن، محدود شد یا از دست رفت و شرایط متزلزلی را برای حضور در اینگونه پلتفرم ها ایجاد کرد. بنابراین اصرار داشتیم که باید یک زمینه دایمی برای فروش محصولات این بانوان فراهم شود تا در شرایط تزلزل قرار نگیرند و به این دلیل سراغ بازارهای دیجیتالی که وجود دارند رفتیم و با جلب حمایت آنها اینکار آغاز شد.

این نماینده مجلس دهم تاکید کرد: البته قبل از کرونا هم مشکل در حوزه فروش تولیدات زنان به دلایل مختلفی مانند عدم آگاهی یا دسترسی به عرصه های بازاریابی وجود داشت که به نفع دلال ها تمام می شود. بنابراین همزمان با بحث درگاههای فروش مجازی، با موسسات استارت آپی نیز در این زمینه ارتباط برقرار شد. 

سیاوشی تاکید کرد: کارآفرینان و تولید کنندگان برای موفقیت در این زمینه فقط نباید به غرفه و محل فروش فکر کنند، بلکه مهارت ها و تخصص های چندگانه ای وجود دارد که باید با آنها آشنا شوند؛ مانند برندسازی، اخذ مجوزهای لازم مانند استاندارد مشاغل خانگی یا سیب سلامت و غیره  که همه این عوامل سبب پایداری غرفه ها در بازارهای فروش مجازی می شود. ما شاهد بوده ایم که هریک از خانم هایی که اطلاعات رسانه ای یا بازار فروش آنها بیشتر بوده، بهتر توانسته اند از این امکان استفاده کنند.
 
سپس شهلا اختری تسهیلگر و کارشناس حوزه سازمان های غیردولتی با طرح این سئوال که چه استانداردهایی برای امکان عرضه محصولات زنان کارآفرین و تولیدکننده در بازارهای فروش مجازی لازم است؟ گفت: مهم ترین عوامل در این زمینه عبارتند از: دسترسی به اینترنت، افزایش آگاهی در زمینه های مختلف مثل ضرورت به کارگیری فضای مجازی و آگاهی از انتظارخریداران داخلی و خارجی، اهمیت پررنگ کردن هویت محلی در محصولات، افزایش مهارت های کار گروهی به منظور تامین بیشتر منابع، ارتقاء کمی و کیفی تولیدات، مهارت همکاری با بخش خصوصی، همکاری با شرکت های تخصصی دانش بینان و استارت آپ ها در جهت معرفی مناسب محصولات تولید شده آنها به پلتفرم ها و کمک در تهیه محتوای دیجیتالی، توانایی استانداردسازی، برند سازی و ثبت محصولات، تقویت تدارکات، بسته بندی بهینه، انبارداری و تجهیزات برای انتقال محصولات.
وی افزود: اکثر زنان کارآفرین به ویژه در روستاها و حاشیه شهرها فقط تولید کننده هستند و مهارت های اندکی در عرضه محصولات خود و شیوه های ارایه آنها به فضای مجازی دارند. همچنین گروه های کارآفرین زنان مثل تعاونی های زنان، صندوق های کشاورزی و عشایری زنان، تشکل های کارآفرینی، گروه های همیار زنان سرپرست خانوار و کارآفرینان زن مستقل توانایی همکاری پشتیبانی و کمکی در تکمیل چرخه تولید به هم را ندارند و جدا جدا کار می کنند و این مشکل در مورد استارت آپ ها و شرکت های دانش بنیان نیز وجود دارد.

اختری تاکید کرد که در حال حاضر می بایست بستر اینترنتی قابل قبول، ساختارهای اجرایی در حال کار مانند تعاونی ها، صندوق های کشاورزی، تشکل های کارآفرینی و نهادهای مدنی فعال، همچنین نهادهای واسطه ای و تخصصی جویای نقش آفرینی موثر مانند شرکت های استارت آپی و دانش بنیان، بخش های خصوصی فعال در فضای فروش مجازی مانند دیجی کالا، کافه بازار، دیوار، با سلام، کشمون، کوچیکا و نهادها و سازمانهای مختلف دولتی که به منظور توانمند سازی اقتصادی زنان در عرصه های مختلف فعالیت می کنند دراین زمینه با یکدیگر هم افزایی داشته باشند.

این تسهیلگر با اشاره به اینکه هم افزایی فوق تحقق بیابد یا نه، به هر حال اقداماتی از طرف فعالین اجتماعی با اهمیت است، گفت: از جمله می بایست برگزاری دوره های آموزشی آنلاین یا حضوری با موضوعاتی مانند مهارت ها، تکنیک ها و تجهیزات لازم برای حضور در فضای مجازی فروش قانونی، نحوه کمک به تقویت اتصال بین ساختارهای مختلف تولیدی زنان در شهر و روستا برای هدف مشترک عرضه محصولات زنان به فضای مجازی، شناسایی و توجه به ظرفیت ها و موقعیت های مختلف براساس منابع بومی در هر استان انجام شود.

در این کارگاه آموزشی، دو فیلم مستند کوتاه از دو بانوی کارآفرین در استان های سیستان و بلوچستان و خوزستان نمایش داده شد که هر یک به تشریح راهی که پیمودند و مشکلاتی که برای فروش به ویژه پس از شیوع کرونا داشته اند پرداخته و حضور در فضای مجازی و استفاده از هر پلتفرم مانند اینستاگرام و واتس آپ را ضروری دانستند.

در این مرحله، نمایندگان درگاههای فروش مجازی دیجی کالا و با سلام نیز به صورت آنلاین در این کارگاه آموزشی شرکت کرده و هر یک به طور مشروح به ارایه اطلاعات لازم به شرکت کنندگان در برای ایجاد غرفه های فروش و نحوه حضور و تعامل با بازار مجازی پرداختند.

انتهای پیام