تقریبا ۲۰۰ کشور جهان در جریان مذاکرات اقلیمی سازمان ملل در «باکو»، پایتخت جمهوری آذربایجان، بعد از کشیده شدن گفتگوها به وقت اضافی، موفق شده‌اند به توافق دست یابند.

به گزارش سایت خبری محیط زیست ایران (IENA)، این توافق بعد از آن حاصل شد که اجلاس به دلیل خروج خشمگین برخی از آسیب‌پذیرترین کشورها از محل مذاکرات، در آستانه فروپاشی قرار گرفته بود.

براساس توافق تازه تا سال ۲۰۳۵ سالانه ۳۰۰ میلیارد دلار در اختیار کشورهای درحال توسعه قرار می‌گیرد.

این درحالی است که کشورهای فقیرتر خواستار یک تریلیون و ۳۰۰ میلیارد دلار کمک برای مقابله با تغییر اقلیم شده بودند.

این توافق در پی دو هفته مذاکرات سخت که یک ماراتن توصیف می‌شود به دست آمد.

درحالی که مذاکرات به صبح امروز (یکشنبه) کشیده شده بود، «مختار بابایف»، رئیس این مذاکرات موسوم به کاپ، اعلام کرد که متن نهایی بالاخره تصویب شده است.

این ساعاتی پس از آن بود که نمایندگان ائتلاف جزیره‌-کشورهای کوچک (اِی‌اواس‌آی‌اس) که به دلیل پستی جغرافیایی در معرض خطر رفتن زیر آب قرار دارند در حرکتی اعتراضی سالن را ترک کردند.

کشورهای فقیرتر گفتند که مبلغ ۳۰۰ میلیارد دلار هم با آنچه آنها برای مقابله با گرمایش زمین نیاز دارند، فاصله زیادی دارد و برای حدود ۵۰۰ میلیارد دلار فشار می‌آوردند.

مبلغ پیش‌نویس قبلی که در روز جمعه ارائه شد، سالانه ۲۵۰ میلیارد دلار را تا سال ۲۰۳۵ متعهد می‌شد که بیش از دو برابر هدف قبلی ۱۰۰ میلیارد دلاری تعیین شده در ۱۵ سال پیش بود، اما بسیار کمتر از سالانه یک تریلیون دلاری است که کارشناسان می‌گویند لازم است.

متن پیش‌نویس روز جمعه ظاهرا کشورهای در حال توسعه را تشویق می‌کرد که خود نیز برای مقابله با گرمایش زمین پول بدهند این در حالی است که طبق توافقنامه پاریس در سال ۲۰۱۵، تنها کشورهای ثروتمند باید پول بدهند. قبلاً گفته شده بود که این خط قرمز اصلی برای بسیاری از کشورهای در حال توسعه است.

به رغم همه مشکلات در فرآیند مذاکرات، این یک پیروزی برای کشورهای درحال توسعه است که به اینجا آمدند تا خواستار تعهد تازه و قابل توجه کشورهای توسعه یافته برای کمک به تامین هزینه‌های مقابله با تغییر اقلیم شوند.

«جورجینا رانارد» می‌گوید بسیاری از کشورها بر این نکته تاکید می‌کنند که این کمک کافی نیست اما این واقعیت که کشورها به مذاکره ادامه دادند تا توافق جوش بخورد یک دستاورد قابل توجه است.

این توافق همچنین موید موافقتنامه مهم سال گذشته است که بر عبور از سوخت‌های فسیلی (زغال، نفت و گاز) تاکید می‌کرد.

بسیاری از کشورها نگران بودند که این موضوع در متن نهایی از قلم بیافتد.

هرچند گذر از سوخت‌های فسیلی در سند نهایی مورد بحث قرار گرفته اما صریحا به عبارت «سوخت‌های فسیلی» اشاره نمی‌شود.

به علاوه متن سند به وضوح تشریح می‌کند که «سوخت‌های انتقالی می‌توانند در تسهیل دوره گذار نقش داشته باشند و به اطمینان از امنیت انرژی کمک کنند.»

گاز یکی از سوخت‌هایی است که همواره از آن به عنوان یک سوخت انتقالی یاد شده است.

این بدون شک باعث این نگرانی خواهد شد که برخی کشورها ممکن است از آن به عنوان بهانه‌ای برای ادامه استخراج و سوزاندن گاز بیشتر استفاده کنند.

نتیجه‌ای کمتر از حد انتظار کشورهای درحال توسعه

توافق به معنای واقعی در دقیقه ۹۰ حاصل شد، درست در زمانی که تصور می‌شد اجلاس امسال تغییرات اقلیمی بی‌فرجام شود.

ولی توافق با اکراه و انتقاد شدید کشورهای رو به توسعه توام بود.

هدف کشورهای رو به توسعه دریافت سالانه ۱۳۰۰ میلیارد دلار کمک برای مبارزه با عوارض تغییر اقلیم از کشورهای توسعه یافته بود.

آنها فقط توانستند برای سالی ۳۰۰ میلیارد دلار از آن کشورها تعهد بگیرند، آن‌ هم تا سال ۲۰۳۵.

اجلاس اقلیمی در باکو با جنجال و امیدهای اندک آغاز شد.

درحال حاضر میزان غلظت کربن در اتمسفر، افزایش دمای زمین و رخدادهای شدید آب‌وهوایی رکورد می‌شکنند.

نشانه‌های خطر همه جا برای حیات بشریت و زمین دیده می‌شود. ولی منافع و دعواهای داخلی بین کشورها همچنان حرف اول را می‌زند.

این نشست قرار بود روز جمعه به پایان برسد، اما تمدید شد. مساله بودجه، اصلی‌ترین مانع در دستیابی به توافق بود.

اتحادیه اروپا خواستار بررسی سالانه تلاش‌های جهانی برای حذف تدریجی سوخت‌های فسیلی شده بود، اما عربستان سعودی با این امر مخالف بود.

در آخرین تلاش‌ها برای رسیدن به توافق، مختار بابایف، وزیر محیط زیست جمهوری آذربایجان و رئیس این نشست از کشورهای شرکت‌کننده در اجلاس کاپ ۲۹ خواست تا «شکاف باقی مانده» را پر کنند.

او گفت: چشم‌های دنیا به ما معطوف است، اما زمان به نفع ما نیست و از شما می‌خواهم که اکنون تعامل خود را با یکدیگر افزایش دهید.

او در سخنرانی افتتاحیه اجلاس هم گفته بود جهان در صورتی که به تغییر اقلیمی واکنشی جدی‌تر نشان ندهد، رو به ویرانی خواهد رفت.

پیروزی کشورهای ثروتمندتر در ارتباط با سوخت‌های فسیلی

کشورهای جهان در کنفرانس سال گذشته کاپ در دبی نسبت به دوره گذار و فاصله گرفتن از سوخت‌های فسیلی متعهد شدند.

این یک لحظه مهم بود به خصوص آنکه در یک کشور نفتی – کشوری که عمده درآمد آن از نفت و گاز است – اعلام می‌شد.

اما در باکو این طور به نظر می‌رسید که این موضوع به فراموشی سپرده شده است.

در اجلاس امسال، کشورها علاوه بر کشمکش بر سر تامین مالی، سعی داشتند به تعهدات تازه‌ای برای کاهش گازهای گلخانه‌ای – عامل تغییر اقلیم – دست یابند.

اما عربستان سعودی پیشتر در طول هفته علنا گفت که آنها و گروه کشورهای عرب، مایل نیستند سند توافق هیچ اشاره‌ای به سوخت‌های فسیلی داشته باشد... که یک چرخش ۱۸۰ درجه‌ای نسبت به سال قبل بود.

این باعث خشم اتحادیه اروپا، آمریکا و انگلیس شد و آنها گفتند که پیش از ارائه هرگونه مساعدت مالی، می‌خواهند شاهد تعهد مجدد به آنچه که در دبی بر سر آن توافق شد، باشند.

اکنون متن نهایی علاوه بر مساله تامین مالی، شامل این موضوع هم می‌شود.

تعهد مجدد به چیزی که قبلا مورد توافق قرار گرفته دستاورد بزرگی به نظر نمی‌رسد، اما بعد از هفته سختی که پشت سر گذاشته شد، همین هم یک پیروزی برای آنهاست.

انتهای پیام