جنگل‌زدایی‌ها با هدف کشت صنعتی درخت نخل روغنی (پالم)، دهه‌هاست اورانگوتان‌های باهوش را که از شباهت‌های فیزیکی متعددی با انسان برخوردارند، در معرض خطر انقراض قرار داده است. روز جهانی اورانگوتان فرصتی دوباره برای آگاهی بخشی در این زمینه در اختیار می‌گذارد.

به گزارش سایت خبری محیط زیست ایران (IENA)، ۱۹ اوت (مصادف با ۲۸ مردادماه) با هدف آگاهی بخشی درمورد مخمصه‌ای که اورانگوتان‌ها در آن گرفتارند و کمک به حفاظت از این گونه، به نام «روز جهانی اورانگوتان» نامگذاری شده است.

ماموریت روز جهانی اورانگوتان یادآوری این امر به بشر است که این گونه از میمون‌ها پیش از آن که برای همیشه از صفحه روزگار محو شوند، به توجه و مراقبت بیشتر نیاز دارند.

فرآیند جنگل‌زدایی به طور خاص زندگی را برای اورانگوتان‌ها که به مدد دست‌های بلندی که دارند ۹۰ درصد از زمان خود را به جستجوی غذا بر روی درختان می‌گذرانند، دشوار می‌کند.

تخریب و کاهش مساحت جنگل‌های باران خیز استوایی در برونئو و سوماترا که تنها زیستگاه این نوع از میمون‌ها هستند، تهدید اصلی برای بقای این گونه است.

این شرایط عمدتا به دلیل فعالیت‌های انسانی و آتش سوزی‌های گسترده ناشی از چرخه آب و هوایی ال نینو، ایجاد شده است. تجارت غیرقانونی حیوانات از دیگر عوامل دخیل در کاهش جمعیت اورانگوتان‌ها است. از طرف دیگر، بخشی از جمعیت اورانگوتان‌ها نیز به دست مردم بومی بورنئو و کارگران مهاجر شکار شده و خورده می‌شوند.

زمانی بیش از صدها هزار اورانگوتان در جهان وجود داشت اما در زمان حاضر بنابر برآوردهای اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت، تنها صدهزار اورانگوتان در جهان باقی مانده است.

شباهت های فیزیکی اورانگوتان با انسان

اورانگوتان‌ها از شباهت‌های فیزیکی بسیاری با انسان برخوردارند. به گفته محققان، اورانگوتان‌ها دستکم ۲۸ ویژگی فیزیکی مشترک با انسان دارند که به طور قابل ملاحظه‌ای از شباهت‌های فیزیکی شامپانزه‌ها و گوریل‌ها با انسان بیشتر است.

اورانگوتان‌ها که عمدتا گیاهخوارند، از دندان‌های تخت آسیا و حفره سقف دهانی مشابه آن چه در انسان مشاهده می‌شود، برخوردارند.

این نوع از میمون ها نیز مثل انسان پیر می شوند و در این راستا با پا گذاشتن به میانسالی علائم مشابهی را از قبیل از دست دادن دندان، توده عضلانی و استخوانی، سفیدی مو و ضعف، تجربه می‌کنند.

از دیگر شباهت‌های میان اورانگوتان و انسان می‌توان به تقارن بین نیمکره راست و چپ مغز و شباهت کتف‌ها اشاره کرد.

اورانگوتان‌ها نیز چون انسان‌ها به زندگی خانوادگی و تربیت و پرورش فرزند اعتقاد دارند و در همین راستا تا ۸ سالگی کنار اورانگوتان مادر مانده و راه و روش زندگی و بقا را از وی فرامی‌گیرند.

علاوه بر این، اورانگوتان‌ها به هنگام غلغلک و دنبال هم دویدن اصواتی چون صدای خنده از خود تولید می‌کنند و می‌توانند چهره ها را پس از گذشت یک مدت زمان طولانی به یاد آورده و بشناسند.

این گونه از میمون‌ها که یک زندگی اجتماعی پیچیده دارند، همچون جوامع انسانی آموخته‌های خود را به یکدیگر منتقل کرده و روش‌ها و فرمول‌ها را به هم یاد می‌دهند.

هوش بالا، مهمترین مشخصه اورانگوتان‌ها

هوش اورانگوتان‌ها خیره کننده و ستودنی است. از استفاده از صابون برای شست و شوی دستها گرفته تا استفاده از برگ به عنوان دستکشی برای برداشتن میوه‌ها و شاخه‌های خاردار؛ همه و همه از قدرت ذهنی بالای این موجودات برای تجزیه و تحلیل و یادگیری حکایت دارد. ننت معروفترین اورانگوتان فرانسه که بدون هیچ آموزشی با استفاده از رنگ‌ها نقاشی می‌کند، گواهی بر این مدعاست. نقاشی‌های این اورانگوتان باهوش که توجه بازدیدکنندگان باغ گیاهان پاریس را به خود جلب کرده است، گاهی با قیمت هزاران یورو به فروش می‌رسند و مبلغ حاصل در حفاظت از گونه در خطر انقراض وی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

اورانگوتان‌ها در طبیعت بین ۳۰ تا ۴۵ سال عمر می‌کنند اما در صورت بهره‌مندی از مراقبت و نگهداری‌های لازم می‌توانند تا ۶۰ سال یا بیشتر نیز زنده بمانند.

نصف شدن جمعیت این گونه جانوری در یک دهه گذشته آن را در فهرست گونه‌های در خطر انقراض قرار داده است.

شاید کمتر کسی تصورش را می‌کرد که روزی اورانگوتان‌ها نیز در فهرست گونه‌های درحال انقراض قرار گیرند اما بشر با بهره برداری‌های بی رویه و غیراصولی از طبیعت و تخریب و برهم زدن نظم طبیعی زیستگاه‌ها، روز به روز این موجودات باهوش و خارق‌العاده را به لبه پرتگاه انقراض نزدیک‌تر می‌کند.

اگر هم اینک تدبیری در این باره اندیشیده نشود، آیندگان نام این گونه را در فهرست حیوانات انقراض یافته جستجو خواهند کرد.