مسوولان و کارشناسان در ششمین مناظره تلویزیونی که با محوریت بررسی وضعیت دریاچه ارومیه برگزار شد تاکید کردند که 70 درصد بخش جنوبی دریاچه خشک شده و انتقال آب بین حوضه باعث نفوذ آب شور بین آبخوانه‌ها شده و شرایط را بدتر می‌کند.

به گزارش خبرنگار سایت خبری محیط زیست ایران (IENA)، در این مناظره که با حضور وحید جلال‌زاده - استاندار آذربایجان غربی، منصور حقیقت‌پور - نماینده مردم اردبیل، علیرضا دائمی - سرپرست معاونت آب و آبفای وزارت نیرو، محمد درویش - فعال محیط زیست و عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع، نادر قاضی‌پور - نماینده مردم ارومیه و احمدعلی کیخا - معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست برگزار شد، وحید جلال‌زاده - استاندار آذربایجان غربی با بیان این که سه دهه از دریاچه‌ ارومیه غفلت شده است، افزود: کشاورزی، مدیریت ناصحیح منابع آب، سدسازی، توسعه پرسرعت و تغییرات اقلیمی به عنوان دلایل خشکی دریاچه ارومیه یاد می‌شوند اما آنچه که بسیار قابل توجه است تغییرات اقلیمی، توزیع نامرتب و به هم خوردن میزان بارش‌ها است به گونه‌ای که اکنون در بسیاری از روزهای زمستان در استان آذربایجان غربی به جای برف شاهد بارش باران هستیم که ذخیره آب، تنظیم مصرف و مدیریت منابع آب را به هم می‌ریزد.

وی ادامه داد: از آنجا که میزان بارندگی با سطح مراتع و منابع طبیعی ارتباط مستقیم دارد، نباید تنها بحث کشاورزی را مطرح کنیم؛ به گونه‌ای که تعداد دام دو و نیم برابری نسبت به ظرفیت مراتع باعث از بین رفتن آن و تعمیرات دما و بارندگی شده است.

به گفته وی در حال حاضر حیات وحش چهار جزیره دریاچه ارومیه در معرض خطر قرار گرفته و 70 درصد مساحت قسمت جنوبی این دریاچه کاملا خشک شده است.

تغذیه آبخوان‌ها بر انتقال آب بین حوضه‌ای ارجحیت دارد

منصور حقیقت‌پور، نماینده مردم اردبیل در مجلس جمهوری اسلامی در ادامه سخنان استاندار آذربایجان غربی با بیان این که برنامه‌ریزی‌های غلط بدون ملاحظه استعدادهای منطقه باعث شده که دریاچه ارومیه 14 میلیارد متر مکعب کسری آب داشته باشد.

وی تصریح کرد: کسانی که اجازه دادند بخش کشاورزی توسعه پیدا کرده و از 110 هکتار به 450 هکتار برسد باید اکنون پاسخگوی وضعیتی که به وجود آمده، باشند. همچنین وزارت نیرو برای سدهای فراوانی که در حوضه آبخیز دریاچه ارومیه احداث کرده و مانع رسیدن آب به دریاچه شده است نیز باید پاسخگو باشد.

نماینده مردم اردبیل ادامه داد: در حال حاضر 30 هزار چاه غیر مجاز در اطراف این دریاچه حفر شده است که باعث شده آبخوان دریاچه ارومیه تبدیل به آبکش شود در حالی که جابجایی دستگاه‌های حفاری غیرقانونی است.

حقیقت‌پور با بیان این که راه علاج دریاچه ارومیه را باید در خود دریاچه و استان اذربایجان غربی پیدا کرد، افزود: کسانی که ایده انتقال آب بین حوضه‌ای را مطرح می‌کنند باید بدانند که این کار اقدامی غیرعلمی و غیرمنطقی بوده و برنامه‌های احیای دریاچه ارومیه باید بر پایه ترتیب و توالی اجرا شود.

وی با بیان این که تغذیه‌ی آبخوان‌ها بر انتقال آب بین حوزه‌ای ارجحیت دارد، افزود: شاید انتقال آب بین حوضه باعث نفوذ آب شور بین آبخوانه‌ها شده و شرایط را بدتر کند. علاوه بر آن این طرح غیراقتصادی بوده و منع حقوقی دارد.

سدها مصرف کننده آب‌ دریاچه‌ ارومیه نیستند

دمای دریاچه ارومیه دو درجه افزایش یافته است

علیرضا دائمی، سرپرست معاونت آب و آبفای وزارت نیرو با بیان این که مشکل دریاچه ارومیه از 14 سال پیش آغاز شده است، افزود: توسعه سریع کشاورزی و دیگر طرح‌های توسعه‌ای اثرات بسیاری بر روی دریاچه ارومیه‌ داشته‌اند و علاوه بر آن احداث مخازن سدها نیز در این بین موثر است اما باید در نظر داشت که سدها مصرف کننده آب دریاچه ارومیه نبوده و تامین کننده آب برای کشاورزی شرب و صنعت هستند.

وی با اشاره به نقش پدیده خشکسالی و تغییر اقلیم اظهار کرد: متوسط بلندمدت بارش‌ها در حوضه دریاچه ارومیه 385 میلیمتر در سال است اما طی پنج سال اخیر این میزان به 305 میلیمتر کاهش پیدا کرده و در امسال این میزان به زیر 300 میلیمتر کاهش پیدا کرده است.

وی با بیان این که دمای دریاچه ارومیه دو درجه افزایش پیدا کرده است، افزود: این مساله حجم تبخیر دریاچه را بسیار بالا می‌برد.

سرپرست معاون آب و‌ آبفای وزارت نیرو با بیان این که مردم باید مصرف آب را بهینه کنند، افزود: در حال حاضر کشاورزی 92 درصد از آب منطقه را مصرف می‌کند که این مساله نیز باید مدیریت شود.

دائمی درخصوص طرح انتقال آب بین حوضه‌ای اظهار کرد: این کار ضوابطی دارد که هم مراجع بین‌المللی بر روی آن صحه گذاشتند و هم در داخل کشور مصوبات لازم را داریم که اگر این کار دارای آسیب‌های زیست‌محیطی و اقتصادی نباشد آن را در مد نظر قرار می‌دهیم.

نباید اتهام‌ها را متوجه خشکسالی کنیم

محمد درویش - فعال محیط زیست و عضو هیات علمی موسسه تحقیقات مراتع و جنگل‌ها، با بیان این که وضعیت دریاچه ارومیه از میانگین کل کشور بهتر است، افزود: حوضه آبخیز دریاچه ارومیه هفت متر مکعب آب قابل استحصال داشت اما در کل کشور 130 متر مکعب آب قابل استحصال داریم و زمانی که آبخیز دریاچه ارومیه با چنین وضعی مواجه می‌شود باید در نظر داشت که در دیگر نقاط کشور با چه وضعی مواجه هستیم.

وی ادامه داد: اگر شهامت نداشته باشیم با واقعیت روبرو شویم و مولفه‌ها را متمرکز کنیم در سطح وطن با وضعیت بسیار مخرب‌تری مواجه خواهیم شد.

این فعال محیط زیست اضافه کرد: طبق آمارهای شرکت مدیریت منابع آب 75 دشت بزرگ کشور یکی و نیم تا دو متر در سال افت سطح آب زیرزمینی دارند و این در حالیست که کاهش افت آب زیرزمینی حوضه دریاچه ارومیه 28 تا 30 سانتیمتر است.

درویش تاکید کرد: برخلاف آنچه که گفته می‌شود محیط زیست موضوعی فانتزی نیست و اگر در کشوری حال محیط زیست آن خوب باشد حال مردمش هم خوب خواهد بود و شاخص‌های بهره‌وری آن کشور افزایش پیدا می‌کنند.

وی در خصوص دلیل بحران دریاچه ارومیه اظهار کرد: از ابتدای سال 70 این بحران آغاز شد و زمانی که پیش از آن وسعت دریاچه ارومیه افزایش پیدا کرد، عده‌ای از مسئولان با تصور این که با غده‌ای سرطانی روبرو هستیم اجازه دادند وسعت اراضی کشاورزی 360 هکتار افزایش پیدا کند و این در حالیست که هر هکتار زمین کشاورزی 10 هزار متر مکعب آب مصرف می‌کند که این موضوع باعث شد 3.6 میلیارد آب دریاچه ارومیه در حالی به بخش کشاورزی داده شود که حق آبه دریاچه 3.1 میلیارد متر مکعب است.

درویش تاکید کرد: درست است که با مساله‌ی خشکسالی و تغییر اقلیم روبرو هستیم اما وقتی که اعلام می‌شود بیش از 30 هزار حلقه چاه غیرمجاز در حوزه آبخیز دریاچه ارومیه حفر، 72 سد کوچک و بزرگ احداث و وسعت اراضی کشاورزی 100 درصد افزایش پیدا کرده است، نباید اتهام‌ها را متوجه خشکسالی کنیم.

جنگ آینده، جنگ آب است

ابتکار مسئول مشکل به وجود آمده است و مجوز احداث سدهای ارومیه در دوره قبلی ریاست ایشان صادر شده است

نمی‌گذاریم حتی یک قطره از سهم آب کشاورزان کم شود

نادر قاضی‌پور - نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی با انتقاد شدید نسبت به کاهش حق‌آبه کشاورزی اظهار کرد: نمی‌گذاریم حتی یک قطره از سهم آب کشاورزان کم شود.

وی ادامه داد: تا کنون دولت هیچ لایحه‌ای برای احیای دریاچه ارومیه نداده است اما در مجلس چندین جلسه برای احیای این دریاچه داشته‌ایم و تمام توان خود را برای احیای تمامی تالاب‌ها و دریاچه‌های کشور به کار می‌بریم.

نماینده مردم ارومیه اضافه کرد: سرکار خانم دکتر ابتکار مسئول مشکل به وجود آمده هستند، چرا که ایشان مجوزهای احداث سد را در دوره قبلی مسئولیت‌شان امضاء کردند.

قاضی‌پور تاکید کرد: از رئیس جمهور انتظار نداشتیم وزیری را که خودش در مشکل به وجود آمده متهم است به عنوان رئیس کار گروه نجات دریاچه‌ی ارومیه تعیین کنند چرا که جنگ آینده جنگ نفت نبوده و جنگ آب است .

وی درخصوص نتیجه کاهش حق‌آبه کشاورزان دریاچه ارومیه اظهار کرد: مردم آذربایجان با کشاورزی زنده هستند و با این کار زمین‌های کشاورزی خشک شده و دامداری از بین می‌رود و در نتیجه شاهد سه میلیون کوچ اجباری مردم این منطقه خواهیم بود.

نماینده مردم ارومیه با بیان این که آبخیزداری بارورسازی ابرها و انتقال آب بین حوضه‌ای از راهکارهای احیای دریاچه ارومیه هستند، افزود: در استان‌های آذربایجان شرقی و گلستان تا کنون هیچ کاری برای نجات این دریاچه انجام نشده و تنها آذربایجان غربی همه کارها را انجام داده است.

آب مازاد طغیان ارس را به دریاچه ارومیه بدهید

به بهانه دریاچه ارومیه آب ارس برای آبیاری زمین‌های کشاورزی افراد خاص منتقل شد

قاضی‌پور با بیان این که در رودخانه ارس آب مازاد داریم، تصریح کرد: مسئولان هراسی نداشته باشند که این آب مازاد را به دریاچه ارومیه بدهند.

وی با اشاره به عدم انجام تعهدات توسط دستگاه‌های مختلف، اظهار کرد: وزارت نیرو باید نهرها و رودخانه‌ها را لایروبی می‌کرد، علاوه بر آن از سازمان حفاظت محیط زیست انتظار داشتیم که در زمینه بارورسازی ابرها با خریدن دستگاه‌های این کار در این زمینه اقدام می‌کردند.

نماینده مردم ارومیه گفت: متاسفانه به بهانه دریاچه ارومیه آب ارس برای آبیاری زمین‌های کشاورزی برخی افراد خاص انتقال داده شد و دیگر اجازه نخواهیم داد که چنین کاری انجام شود.

نباید انگشت اتهام را به سمت آسمان بگیریم

مدیریت ناصحیح آب علت اصلی خشکیدگی دریاچه ارومیه

احمدعلی کیخا - معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست در پاسخ به سخنان قاضی‌پور مبنی بر متهم شمردن دکتر ابتکار اظهار کرد: خوشحال می‌شویم که با مطرح شدن اتهامات هر چند که صحیح نباشند محیط زیست مطرح شود.

وی ادامه داد: یک رویکرد در بررسی موضوع خشک شدن دریاچه ارومیه می‌تواند این باشد که مقصر این اتفاق چه کسانی هستند که به بخشی از عوامل آن اشاره شد اما نمی‌توان انگشت اتهام را به سمت آسمان گرفت و گفت که تغییرات آب و هوا مقصر اصلی است.

وی افزود: درست است که 15 تا 20 درصد کاهش نزولات داشته‌ایم و تغییر اقلیم چیزی نیست که در ایران اتفاق بیافتد اما در میزان تاثیر این عامل اختلافات نظر بسیاری وجود دارد.

معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: همه این اتفاقات مانند احداث سدها معلول مدیریت غلط و ناصحیح آب در کشور است.

کیخا با بیان این که در تمام دنیا آب‌های زیرزمینی به عنوان ذخیره احتیاطی ملل محسوب می‌شوند، افزود: با این وجود مشاهده می‌کنیم که نه تنها در حوضه دریاچه ارومیه بلکه در زاینده‌رود، هامون و بختگان نیز با مساله افت آب‌های زیرزمینی مواجه هستیم و اگر این شیوه ادامه پیدا کند با مشکلات بسیار بزرگتری مواجه خواهیم شد.

سازمان محیط زیست در سال‌های 77، 78 و 79 بارها نسبت به دریاچه ارومیه هشدار داده است

معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست به سخنان قاضی‌پور مبنی بر مقصر شمردن سازمان حفاظت محیط زیست در اتفاقات به وجود آمده، اظهار کرد: اکنون نامه‌های در دست بنده است که به نشان می‌دهد سازمان حفاظت محیط زیست در سال‌های 77 ، 78 و 79 بارها نسبت به موضوع دریاچه ارومیه هشدار داده و دکتر ابتکار نیز در زیر تمام این نامه‌ها امضاء کرده‌ است.

وی ادامه داد: در آن زمان چندین نامه به وزیر نیرو و معاون رییس جمهوری در خصوص احداث سدها ارسال شده بود و علاوه بر کارشناسان محیط زیست درون سازمان حفاظت محیط زیست کارشناسان بیرون از سازمان نیز چنین چیزی را پیش‌بینی کرده بودند اما کو گوش شنوا.

کیخا تاکید کرد: همچنان که وزارت دفاع وظیفه دفاع از مرزهای کشور را برعهده دارد سازمان حفاظت محیط زیست نیز دفاع از امنیت پایدار کشور را در دست دارد.

وی ادامه داد: گفته می‌شود سطح زیر کشت در این منطقه به 450 هکتار رسیده است، اما برخی کارشناسان رقم 680 هکتار اعلام می‌کنند یعنی مساحت سطح زیر کشت چهار برابر شده است که اگر مصرف آب 10 هزار متر مکعب برای هر هکتار را در نظر بگیریم یعنی حق‌آبه بخش کشاورزی را پنج میلیارد متر مکعب افزایش داده‌ایم.

معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست تاکید کرد: خوشحال شدیم که بخش کشاورزی را توسعه دادیم و تولیدمان بالا رفته اما هیچ گاه نگفتیم که این اتفاق چه قیمتی داشته است.

کیخا اضافه کرد: نمایندگان مدام به دولت فشار آوردند که سد احداث کن و جاهایی که قبلا دیم‌زار بود تبدیل به کشت آبی شد و اکنون باید بپذیریم که وضعیتی که به وجود آمده برای مردم، مجلس و دولت بدون هزینه نخواهد بود.

به گفته وی طرح مدیریت و حفاظت از تالاب‌ها توسط نمایندگان مجلس مطرح شده و طبق توافقات سازمان محیط زیست قرار است که این طرح به عنوان یک لایحه از طرف دولت به مجلس ارائه شود تا بار مالی نیز نداشته باشد.

در بخش دوم مناظره ششم تلویزیونی با محوریت حل بحران دریاچه ارومیه هر کدام از شرکت‌کنندگان این برنامه به ارائه راهکارهای خود در خصوص نجات دریاچه ارومیه پرداختند.

نادر قاضی‌پور - نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی در پاسخ به اظهارات دکتر کیخا مبنی بر پافشاری نمایندگان مجلس برای احداث سد، اظهار کرد: به هیچ وجه برای احداث سد و تخریب دریاچه فشاری به دولت نیاورده‌ایم بلکه تنها برای احداث آب‌بندها، برای جلوگیری از سیل و سپس آبخیزداری، برای سیراب‌کردن سفره‌های آب زیرزمینی درخواست کرده‌ایم.

وی مدعی شد: آقایان به بهانه دریاچه ارومیه سدهای آذربایجان غربی را تعطیل کردند اما مدام در آذربایجان شرقی سدهای جدید احداث کردند چرا که آقای چیت‌چیان اهل آنجا هستند.

دائمی - سرپرست معاونت آب و آبفای وزارت نیرو در پاسخ به قاضی‌پور اظهار کرد: در آن زمان جناب آقای چیت‌چیان اصلا وزیر نیرو نبودند! اما مسئولیت‌های متفاوتی داشتند و اکنون نباید مردم استان‌ها را در مقابل هم قرار دهیم.

وی ادامه داد: حوضه آبخیز ارس متعلق به سه استان آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، اردبیل و کشورهای همسایه است و باید کاری کنیم که به جای جنگ آب از همکاری مردم منطقه برای حل مشکل موجود استفاده کنیم.

وی در پاسخ به سوال مجری برنامه و مقایسه دریاچه‌های وان و سوان که در نزدیکی دریاچه ارومیه قرار داشته اما شرایط به مراتب بهتری دارند، اظهار کرد: نمی‌توان دریاچه‌های وان و سوان را با دریاچه ارومیه مقایسه کرد چرا که عمق این دریاچه‌ها با یکدیگر تفاوت داشته و سیستم حرارتی و آب و هوایی متفاوت دارند.

وی با بیان این که مدیریت آب مساله‌ای فرابخشی است، افزود: منابع طبیعی، افزایش دام، صنعت، شهرسازی و توسعه کشور همه در مدیریت آب نقش داشته و در اختیار یک دستگاه خاص نیست.

اولین سازمانی که مشکل دریاچه ارومیه را مطرح کرد وزارت نیرو بود

دائمی گفت: اولین سازمانی که مشکل دریاچه ارومیه را به شکل جدی مطرح کرد وزارت نیرو بود که این مطلب با مخالفت شدید قاضی‌پور نماینده مردم ارومیه مواجه شد.

سرپرست معاونت آب و آبفای وزارت نیرو در ادامه با بیان این که پل شهید کلانتری که دقیقا از وسط دریاچه ارومیه می‌گذرد کاملا مطالعه شده و قابل اصلاح است، افزود: موضوع این است که از زمانی که فرایند کاهش تراز دریاچه آغاز شد موسسه تحقیقات وزارت نیرو با مشاوران بین‌المللی گزارش‌هایی در این زمینه تهیه کردند و اکنون نیز تغییر زیادی نسبت به دلایل و روش کار آن‌ها نمی‌بینیم.

وی با بیان این که روش کار بهینه کردن مصرف آب است، افزود: متاسفانه هنوز از روش غرقابی برای آبیاری زمین های کشاورزی استفاده می‌شود به اندازه‌ای که زمین حالت باتلاقی پیدا می‌کند.

وقتی می‌گوییم دریاچه ارومیه برخی فکر می‌کنند که یعنی آب را باید به ارومیه بدهیم

جلال‌زاده - استاندار آذربایجان غربی با بیان این که تخصیص آب یک بحث حاکمیتی بوده و در وزارت نیرو راجع به آن تصمیم گرفته می‌شود، افزود: در خصوص انتقال آب رودخانه ارس نیز این وزارت نیروست که تصمیم نهایی را می‌گیرد.

وی ادامه داد: پیش از سال 88، 25 هزار هکتار از اراضی کشاورزی آذربایجان غربی با روش آبیاری تحت فشار، سیراب می‌شدند اما اکنون این مقدار به 25 هزار هکتار رسیده است.

وی در پاسخ به این سوال که چرا به جای افزایش راندمان کشاورزی سطح زیر کشت را افزایش داده‌ایم افزود:‌نمی‌خواهیم از کار خود دفاع کنیم چرا که جمعیت استان آذربایجان غربی در سال 75، 700 هزار نفر بود اما اکنون 3 میلیون و 25 هزار نفر جمعیت داشته و عمده فعالیت این افراد کشاورزی است.

جلال‌زاده افزود: اگر منابع آب را به درستی مدیریت می‌کردیم با چنین مشکلی مواجه نمی‌شدیم.

استاندار آذربایجان غربی تصریح کرد: وقتی می‌گوییم دریاچه ارومیه برخی فکر می‌کنند که یعنی آب را باید به ارومیه بدهیم در حالی که حوضه آبخیز دریاچه ارومیه متعلق به سه استان است و تنها نام آن دریاچه ارومیه است.

وی ادامه داد: از 654 میلیون متر مکعب آبی که در پشت سدهاست 150 تا 200 میلیون متر مکعب آن رسوبات است.

اگر سازمان حفاظت محیط زیست به وظایف خود عمل می‌کرد با مشکل دریاچه ارومیه مواجه نمی‌شدیم

حقیقت‌پور - نماینده مردم اردبیل در پاسخ به اظهارات کیخا - معاون محیط زیست سازمان حفاظت محیط زیست مبنی بر فشار نمایندگان برای احداث سدهای بیشتر، گفت: طبیعی است که نمایندگان برای توسعه منطقه فشار می‌آورند اما اگر سازمان حفاظت محیط زیست به وظایف ذاتی خود به صورت جوهری عمل می‌کرد با این مشکل مواجه نمی‌شدیم.

وی در خصوص صحبت‌های نماینده مردم آذربایجان غربی مبنی بر انتقال آب رود ارس به دریاچه ارومیه اظهار کرد: اول باید ببینیم که رود ارس آب مازاد دارد یا نه و اگر داشت 300 میلیون متر مکعب آن را انتقال دهیم. با این وجود هر گونه افزایش آب شیرین به حوضه دریاچه ارومیه اشکالاتی را به وجود خواهد آورد که باید آن را بررسی کنیم.

انتقال آب ارس به دریاچه‌ی ارومیه 4 هزار میلیارد پول می‌خواهد

نماینده‌ی مردم اردبیل با بیان این که انتقال آب رود ارس به حوضه دریاچه ارومیه 4 میلیارد تومان پول می‌خواهد، افزود: علاوه بر آن این کار 250 مگاوات برق لازم دارد تا رقوم 700 متر را از مغان یا ارس پوشش دهد که هزینه برق انتقال این آب متر مکعبی 230 تومان است یعنی قیمت تمام شده آب بالای 1500 تومان می‌شود که اگر باغداری حتی طلا هم بکارد نمی‌تواند پاسخگوی هزینه آب آن باشد.

حقیقت‌پور ادامه داد: راندمان آب باغات در ارومیه 35 درصد است در صورتی که در باغات کشت و صنعت مغان 90 درصد راندمان آب داریم.

به گفته وی با بهینه کردن مصرف آب 200 میلیون متر مکعب آب دریاچه‌ی ارومیه در سال تامین می‌شود.

جاده شهید کلانتری هیچگاه توسط سازمان حفاظت محیط زیست تاییدیه زیست محیطی نگرفته است

کیخا - معاون سازمان محیط زیست نیز در خصوص احداث سدها و مدیریت آب کشور اظهار کرد: در مواردی هست که نه فقط از جانب نمایندگان برای احداث سد فشار وارد می‌شود بلکه سایر گروه‌ها نیز برای اجرای این طرح‌های بدون ملاحظه تلاش می‌کند.

وی تاکید کرد: جاده شهید کلانتری هیچگاه توسط سازمان حفاظت محیط زیست تاییدیه زیست محیطی نگرفته است و نمی‌توانید حتی یک سند بیاورید که سازمان حفاظت محیط زیست این کار را انجام داده است.

محمد درویش - فعال محیط زیست در ادامه سخنان کیخا اظهار کرد: سازمان حفاظت محیط زیست هیچگاه از وزن لازم برخوردار نبوده و دیگر وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها به راحتی آن را دور می‌زنند.

آقای کیخا حق ندارید از اتاق شیشه‌ای خود برای ما تصمیم بگیرید

وزیر راه باید توضیح دهد که چرا دهنه‌های انتقال آب جاده کلانتری را احداث نکرده است

قاضی‌پور - نماینده مردم ارومیه با اشاره به سخنان کیخا مبنی بر احداث جاده میانبر دریاچه ارومیه و عوارض زیست محیطی آن اظهار کرد: شما در آذربایجان غربی زندگی نکرده‌اید و حق ندارید از کاخ شیشه‌ای که در آن نشسته‌اید برای ما تصمیم بگیرید. پیش از این که این جاده احداث شود تنها چهار ساعت حق تردد داشتیم و این جاده حیات امنیت استان است.

وی ادامه داد: اکنون وزیر راه باید توضیح بدهد که چرا جاده را کامل نکرده و دهنه‌های انتقال آب آن را احداث نکرده است.

قاضی‌پور همچنین در پاسخ به سخنان نماینده مردم اردبیل اظهار کرد: آقای حقیقت‌پور چند بار تا به حال از آذربایجان غربی بازدید کرده‌اند که می‌گویند راندمان آب در این استان پایین است و ایشان در نظر نگرفتند که کشت و صنعت مغان شرایط ویژه و استثنایی در کل کشور دارد.

جلال‌زاده نیز در تایید سخنان قاضی پور اظهار کرد: مردم تنها نیازمند یک راه ارتباطی برای نزدیک شدن به پایتخت بودند و این آقایان وزارت راه بودند که تصمیم گرفتند جاده از وسط دریاچه ارومیه عبور کند.

مساله میانگذر دریاچه ارومیه حل شدنی است

دائمی - سرپرست معاونت آب و آبفای وزارت نیرو با بیان این که مساله میانگذار دریاچه ارومیه حل شدنی است افزود: با احداث چند دهنه آب گذر می‌توانیم این مشکل را برطرف کنیم و نکته اصلی تناقضاتی است که باید حل شود.

دائمی ادامه داد: می‌توانیم در داخل حوضه آبخیز دریاچه ارومیه با افزایش بهره‌وری کاری کنیم که دیگر نیازی به انتقال آب نداشته باشیم و وزارت جهاد کشاورزی باید متعهد می‌شدند که راندمان آب را از 40 درصد به 60 درصد برسانند.

هزینه انتقال آب ارس به ارومیه 4 هزار میلیارد تومان نیست بلکه تنها یک چهارم این مبلغ است

جلال‌زاده - استاندار آذربایجان غربی با اشاره به سخنان نماینده استان اردبیل مبنی بر هزینه 4 هزار میلیارد تومانی انتقال آب رود ارس به دریاچه ارومیه، اظهار کرد: تنها یک چهارم این مبلغ برای انتقال آب رود ارس به دریاچه ارومیه کافی است.

به گزارش سایت خبری محیط زیست ایران، در ادامه این مناظره هر کدام از افراد حاضر به ارائه راهکار خود برای احیای دریاچه ارومیه پرداختند.

حقیقت‌پور - نماینده مردم اردبیل گفت: باید 30 هزار حلقه چاه غیرمجاز اطراف دریاچه ارومیه بسته و احداث سدهای بالادست متوقف شود. همچنین باید راندمان کشاورزی برای جلوگیری از تبخیر و هدررفت آب اصلاح شود.

وی با بیان این که اولویت در حل مشکل دریاچه ارومیه به جمع‌آوری و تصفیه فاضلاب و باربرسازی ابرهاست افزود: همچنین باید مقررات زیست‌محیطی رودخانه‌ها اعمال شود.

دائمی اظهار کرد: راه‌حل آن کاملا روشن بوده و تنها باید به آن‌ها عمل شود.

به گفته وی مدیریت به هم پیوسته منابع آب و اهتمام و تلاش مردم محلی از راه‌های نجات دریاچه ارومیه محسوب می‌شود.

محمد درویش - عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع در خصوص راهکارهای نجات دریاچه ارومیه، اظهار کرد: برای افزایش دو و نیم درصدی راندمان آب کشاورزی تنها 2 هزار و 300 میلیارد تومان پول احتیاج داریم و این در حالیست که از طرح 4 هزار میلیاردی انتقال آب صحبت می‌شود و سد گتوند را با 3 هزار میلیارد تومان تمام کردیم.

وی با ابراز مخالفت شدید نسبت به پیشنهاد استاندار آذربایجان غربی و نماینده مردم ارومیه مبنی بر انتقال آب و بارورسازی ابرها، اظهار کرد: چند سال است که ابرها را بارور کرده‌اید و به هیچ نتیجه‌ای نرسیده‌اید؟

وی ادامه داد: باید معیشت جایگزین برای مردم منطقه در نظر گرفت و از مزیت‌های مرزی، تجاری و گردشگری استفاده کرد.

قاضی پور - نماینده مردم ارومیه آبخیزداری را راه‌حل اصلی برای نجات دریاچه ارومیه دانست و افزود: با تعطیلی کشاورزی مخالف بوده و باید راندمان آب را بالا ببریم.

کیخا پیش شرط نجات دریاچه ارومیه را پذیرش اشتباهات گذشته دانست و افزود: اکنون دریاچه به جایی رسیده است که خودش را با برگشت نور از سطح نمکی از بین می‌برد.

وی ادامه داد : مشکل دریاچه ارومیه به تنهایی توسط دولت، مجلس و یا مردم حل نمی‌شود بلکه همه ارکان باید با یکدیگر همکاری کنند و این اقدام مانند یک جراحی است که درد و خونریزی به همراه داشته و ممکن است عده‌ای مانند کشاورزان از آن آسیب ببینند.

وی تاکید کرد: باید برنامه‌های توسعه را از منظر محیط زیست و منابع آب ببینیم و به دنبال تولید محصولات پر آب نباشیم. همچنین باید در نظر داشت که اصلاح بخش کشاورزی به مفهوم تعطیلی کشاورزی نیست.

در ادامه برنامه هر کدام از افراد حاضر به سوالات مردم پاسخ دادند.

درویش - فعال محیط زیست در پاسخ به این سوال که چرا تا کنون سازمان‌های مردم نهاد کاری در خصوص احیای دریاچه ارومیه انجام نداده‌اند، افزود: در حوزه محیط زیست ظرفیت‌سازی جدی گرفته نشده و حتی برای اولین بار است که در رسانه ملی یک موضوع زیست محیطی مطرح شده است و مردم باید بدانند اگر ما از تنوع‌زیستی و حق‌آبه تالاب‌ها دفاع می‌کنیم به کیفیت زندگی باز می‌گردد.

حقیقت‌پور - نماینده مردم اردبیل گفت: مطالبات باید منطبق با آمایش سرزمین بوده و نباید طرحی را بیخود و بی‌جهت بر حوضه‌ای تحمیل کنیم و امروز متاسفانه شاهد این هستیم که گرایشات سیاسی و قومی در طراحی پروژه‌ها نفوذ کرده است.

دائمی تصریح کرد: بیش از اجرای هر طرحی در وزارت نیرو ابتدا مطالعه زیست‌محیطی شده و مشاورین وزارتخانه براساس ضوابط موجود آن را بررسی می‌کنند اما باید بپذیریم که در کشور دوره‌ای توسعه شتابزده داشتیم که باید این دوره را جبران می‌کردیم که منجر به احداث بی‌رویه سدها شد.

وی تاکید کرد علاوه بر آن برای احداث سد فشارهای بسیاری بر وزارت نیرو بود که باعث شد 130 طرح حتی بدون تایید خود وزارت نیرو تصویب شود.

کیخا تاکید کرد: در قانون اساسی هر گونه فعالیتی که منجر به تخریب محیط زیست شود ممنوع بوده و می‌توان از آن شکایت کرد اما واقعیت این است که عملکرد سازمان حفاظت محیط زیست با ساختار و جایگاه موجود تا حدود زیادی بستگی به نوع نگاه دولتمردان داشته و اگر رئیس جمهور و مجریان قانون به محیط زیست توجهی نداشته باشند هیچگاه به قانونی که تصویب شده عمل نخواهد شد.

در ادامه برنامه خبرنگاران و کارشناسان حاضر در این مناظره به ارائه سوالات خود از مسئولان پرداختند.

دائمی - سرپرست معاونت آب و آبفای وزارت نیرو در پاسخ به یکی از حضار مبنی بر آزادسازی رهاسازی آب پشت سدها، اظهار کرد: بارها اعلام کرده‌ایم در صورتی که کل مجموعه‌ شامل مردم از این طرح حمایت کنند آب را تخلیه می‌کنیم اما پیش از آن باید مطمئن شویم که آب به دریاچه می‌رسد.

وی ادامه داد: امسال آمادگی رهاسازی 200 میلیون متر مکعب آب را داریم که یک سانت عمق دریاچه ارومیه را افزایش خواهد داد اما باید پیش از آن رودها لایروبی شوند.

حقیقت پور نیز در پاسخ به یکی دیگر از حضار مبنی بر بستن چاه‌ها و وضعیت کشاورزان منطقه اظهار کرد:‌ استان آذربایجان غربی باید به سمت تجارت، گردشگری و دیگر کارها پیش برود تا فشار کمتری به حوضه آبخیز منطقه وارد شود علاوه بر آن اگر راندمان کشاورزی را اصلاح کنیم شاید لازم نباشد چاه‌ها را تخته کنیم.

سونامی نمک در دریاچه ارومیه آغاز شده است

با صادرات میوه، آب کشور را صادر کرده‌ایم

در ادامه این مناظره به انتخاب حاضران محمد درویش و نادر قاضی‌پور برای مناظره‌ دو نفره انتخاب شدند.

قاضی‌پور - نماینده مردم ارومیه اظهار کرد: استان آذربایجان غربی با شمال عراق همسایه بوده و با مشکلات امنیتی بسیاری مواجه بودیم و در گذشته مردم آذربایجان مجبور بودند به دلیل بیکاری زمستان‌ها به جنوب کشور رفته و در آنجا کارگری کنند اما اکنون با توسعه‌ کشاورزی این مشکلات حل شده است.

وی با بیان این که در سال‌های 77 ، 78 و 79 خشکسالی حاد داشتیم، افزود: در آن زمان هم آب دریاچه 4.5 میلیارد متر مکعب کمتر از حق‌آبه دریاچه‌ بود اما چرا مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست هیچ کاری نکرده و تنها مشکل را امنیتی کردند؟

درویش - فعال محیط زیست در پاسخ به قاضی‌پور اظهار کرد: این که می‌گویم محیط زیست و سازمان‌های مردم نهاد هیچ کاری نکرده‌اند، درست نیست‌ چرا که تالاب کانی‌برازان در جنوب دریاچه‌ ارومیه پیش از خود دریاچه در حال خشک شدن بود و این تشکل‌های مردم نهاد بودند که توانستند با صحبت کردن با مردم منطقه این تالاب را احیاء کنند.

وی ادامه داد: اگر مردم را محرم می‌دانستیم و به تشکل‌های زیست محیطی امکان فعالیت می‌دادیم مردم بهترین مولفه برای حل کردن این مشکل بوده و کشاورزان منطقه می‌پذیرفتند که چرا باید بین پنج تا 10 سال بخشی از فعالیت‌های کشاورزی خود را برای احیای دریاچه‌ ارومیه کاهش دهند.

درویش افزود: مشکل اصلی این است که اگر فکر می‌کنیم اگر آب شیرین به دریاچه برود حرام شده است و متاسفانه با تفکرات غلط مدیریتی چشم خود را بر روی مشکلات بستیم.

قاضی‌پور - نماینده مردم ارومیه در پاسخ به وی اظهار کرد:‌ چندین بار با مدیرکل محیط زیست استان جلسه تشکیل دادند و حتی از مسئولان وزارت نیرو و وزارت راه و شهرسازی هم درخواست کردند که کاری انجام دهند اما سازمان حفاظت محیط زیست هیچ کاری در این زمینه انجام نداده است.

درویش - عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع تاکید کرد: سازمان حفاظت زیست هیچ گاه نتوانسته به وظایف خود مطابق اصل پنجم قانون اساسی عمل کند و جلوی هر حرکتی که برای حیات اجتماعی مردم مشکلی ایجاد کرده را بگیرد.

وی ادامه داد: رئیس سازمان محیط زیست که بالاتر از وزیر قرار دارد باید حق وتو داشته باشد و هشدارهای لازم را به وزارت نیرو بدهد اما شما بگویید که چرا نمایندگان مجلس در وظیفه‌ نظارتی خود به خوبی عمل نکرده‌اند؟

قاضی‌زاده - نماینده مردم ارومیه در پاسخ به وی اظهار کرد:‌ آیا شما نیز به دولت فشار وارد کردید که یک لایحه برای احیای تالاب‌ها به مجلس ارائه کنند اما مجلس توانست نه تنها برای دریاچه‌ ارومیه بلکه برای کل تالاب‌های کشور این کار را انجام دهد.

وی ادامه داد: اکنون شما پاسخ دهید که چرا سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد آب را به بخش خصوصی تخصیص دهد؟

به گفته درویش طبق آمارهایی که وجود دارد 90 درصد آب به بخش کشاورزی تخصیص داده شده و تنها چهار درصد آن به بخش صنعت داده می‌شود که نشان می‌دهد که باید تمرکز اصلی به بخش کشاورزی باشد نه صنعت.

وی افزود: زمانی کوه‌های چهل چشمه مراتع سرسبز بودند که الان تبدیل شده به کشت آبی و مردم بر پشت دریاچه‌ی سد‌ موتور پمپ گذاشته و آب آن را برداشت می‌کنند و زمانی که به رئیس سد اعلام کردیم که این کار خلافی آشکار است وی اظهار کرد اگر جلوی این کار را بگیریم همه چیز به هم می‌ریزد.

وی ادامه داد: اگر اکنون کسی بخواهد تشکل مردم نهادی در زمینه محیط زیست تشکیل دهد، باید دو سال در وزارت نیرو رفت و آمد کند و این نشان می‌دهد که رابطه مردم و مسئولین برقرار نشده و حلقه‌ این واسطه که نمایندگان مجلس هستند کاری انجام نداده‌اند.

قاضی زاده - نماینده مردم ارومیه در واکنش به اظهارات درویش اظهار کرد: در مجلس همیشه اهمیت خاصی برای تشکل‌های مردم نهاد قائل هستیم و این تشکل‌های در فراکسیون‌های مربوطه حضور دارند اما شما بگویید چرا این تشکل‌ها در دولت هیچ گونه نفوذی نداشته و کاری نمی‌کنند.

درویش نیز اظهار کرد:‌ نسبت به هشت سال گذشته تعداد تشکل‌های مردم نهاد 2هزار تا کاهش پیدا کرده که نشان می‌دهد که نگاه مجموعه حاکمیت نسبت به تشکل‌ها امنیتی بوده و باید هر چه زودتر این مشکل رفع شود.

قاضی‌پور اظهار کرد: چرا هیچ تشکل مردم نهادی نتوانسته است محیط زیست دفاع کند و در آب فروشی وزارت نیرو دخالت کند و همچنین هیچ کاری برای مردم داخل کشور انجام نشده و خود شما از سهم کشورهای خارجی دفاع کرده‌اید.

درویش پاسخ داد: محیط زیست مرز نمی‌شناسد و اگر بخواهیم حق‌آبه دیگر کشورها را به آن‌ها ندهیم مانند این می‌شود که افغان‌ها نمی‌گذارند آب هیرمند به داخل کشور ما بیاید.

وی تاکید کرد: باید به مردم پایین دست احترام بگذاریم و به همین دلیل است که با مساله باروری سازی ابرها مخالفم چرا که با این کار رطوبتی را که حق مردم دیگر است برای خود برداشت می‌کنیم.

وی همچنین در پاسخ به اظهارات قاضی‌پور مبنی بر انتقال آب ارس اظهار کرد:‌ با انتقال آب ارس تنها می‌توانیم سالی 200 میلیون متر مکعب آب به دریاچه ارومیه برسانیم این در حالیست که این دریاچه 5 میلیارد متر مکعب کمبود آب دارد و باید 10 سال این کار را انجام دهیم تا حق‌آبه آن تامین شود.

وی ادامه داد: اگر طرح ارس اجرا شود آبی باقی نمانده و سونامی نمک به راه خواهد افتاد.

قاضی پور با بیان این که سونامی نمک هم اکنون نیز اتفاق افتاده است، افزود: باید برای عملکرد تطبیق سد زرینه‌رود را بر منابع آب و خاک حوزه بررسی کنیم.

درویش با انتقاد از وضعیت کشاورزی منطقه اظهار کرد: در حال حاضر تکنیک‌های بسته‌بندی بسیار ضعیف بوده و محصولات در همان زمین ضایع می‌شود. علاوه بر آن باید با استفاده از مفهوم آب مجازی در نظر گرفت که با صادرات میوه در واقع آب کشور را صادر کرده‌ایم.

وی همچنین با انتقاد از تصویب طرح اجازه مالکیت چاه‌های غیر مجاز حفر شده تا سال 65 اظهار کرد: جناب آقای قاضی‌پور زمانی که مجلس این طرح شگفت‌آور را تصویب می‌کرد شما کجا بودید و چرا با اظهارنظرهای صریح خود اجازه دادید این طرح ننگین تصویب شود.

قاضی پور در پاسخ به وی اظهار کرد: حفر چاه کار آسانی نیست و اکنون روزانه در آذربایجان غربی چندین چاه پلمپ می‌شود.

انتهای پیام