نجات خلیج فارس به عنوان شاهراه اقتصادی دنیا و معدن تامین زنجیره غذایی و اکوسیستم طبیعی محیط زیستی از آلودگی‌ها و بویژه مواد نفتی نیازمند عزمی منطقه‌ای و جهانی است.

به گزارش سایت خبری محیط زیست ایران (IENA)، خلیج فارس نام آبراهی پراهمیت در آسیای غربی و منطقه خاورمیانه است که در امتداد دریای عمان و در میان ایران و شبه‌جزیره عربستان قرار دارد، مساحت این دریا ۲۳۷٬۴۷۳ کیلومتر مربع است و پس از خلیج های مکزیک و هادسون سومین خلیج بزرگ جهان به‌شمار می‌آید.

خلیج فارس از شرق از طریق تنگه هرمز و دریای عمان به اقیانوس هند و دریای عرب راه دارد، از غرب به دلتای اروندرود، که حاصل پیوند دو رودخانه دجله و فرات و پیوستن رود کارون به آن است، ختم می‌شود.

کشورهای ایران، عمان، عراق، عربستان سعودی، کویت، امارات متحده عربی، قطر و بحرین در کناره خلیج فارس واقع هستند که در این میان سواحل شمالی خلیج فارس در جغرافیای سیاسی ایران قرار دارد و به سبب وجود منابع سرشار نفت و گاز این آبراهه در سطح بین‌المللی، منطقه‌ای مهم و راهبردی به‌شمار می‌آید.

این خلیج توسط تنگه هرمز به دریای عمان و از طریق آن به دریاهای آزاد مرتبط است، از بین کشورهای همسایه خلیج فارس، ایران دارای بیشترین مرز آبی مشترک با خلیج فارس است، طول مرز آبی کشور ایران با خلیج فارس، با احتساب جزایر در حدود ۱۸۰۰ کیلومتر و بدون احتساب جزایر در حدود ۱۴۰۰کیلومتر است.

طول خلیج فارس از تنگه هرمز تا آخرین نقطه پیشروی آن در جهت غرب در حدود ۸۰۵ کیلومتر است، عریض‌ترین بخش خلیج فارس ۱۸۰ مایل (۲۹۰ کیلومتر) است، عمیق‌ترین نقطه خلیج فارس با ۹۳ متر در ۱۵ کیلومتری تنب بزرگ و کم عمق‌ترین نقطه آن با عمقی بین ۱۰ تا ۳۰ متر در سمت غرب است.

محدوده رسمی و بین‌المللی مرزهای آبی خلیج فارس بر اساس اعلام سازمان آبنگاری بین‌المللی، محدوده شمال شرقی دریای عمان ( خط Ràs Limah (۲۵°۵۷'N شبه جزیره عربی and Ràs al Kuh (۲۵°۴۸'N) ساحل ایران است.

جزایر زیادی در خلیج فارس وجود دارند که برخی از آنها کم و برخی از اهمیت بالایی برخوردارند، از میان جزایر خلیج فارس بیش از ۳۰ جزیره مسکونی و غیرمسکونی آن متعلق به کشور ایران است و برخی از این جزایر به علت کشند آب (جذر و مد) در زیر آب قرار می‌گیرند و غیرمسکونی هستند.

اهمیت خلیج فارس

خلیج فارس در واقع محور ارتباط بین اروپا، آفریقا، آسیای جنوبی و جنوب شرقی است، از نظر راهبردی در منطقه خاورمیانه، به عنوان بزرگ‌ترین و مهم‌ترین مرکز ارتباطی بین این سه قاره‌است و بخشی از یک سیستم ارتباطی شامل اقیانوس اطلس، دریای مدیترانه، دریای سرخ و اقیانوس هند به شمار می رود، به همین دلیل از دیرباز مورد توجه قدرت‌های جهانی و  بازرگانان و تجار دنیا بوده‌است.

همچنین این منطقه منبع مهم انرژی جهان است و در مجموع خلیج فارس از نظر جغرافیای سیاسی، استراتژیک، انرژی و تاریخ و تمدن یک پهنه آبی مهم و حساس در دنیا محسوب می‌شود.

بزرگترین عامل اهمیت خلیج فارس وجود معادن سرشار نفت و گاز در کف بستر و سواحل آن است طوریکه این منطقه را «مخزن نفت جهان» نام نهاده‌اند، خلیج فارس مسیر انتقال نفت کشورهای ایران، عراق، کویت، عربستان و امارات متحده عربی است و به همین سبب، منطقه‌ای مهم و راهبردی به‌شمار می‌آید.

 حدود ۳۰ درصد نفت جهان از منطقه خلیج فارس تامین می‌شود که این مقدار گاهی افزایش و گاهی کاهش می‌یابد، نفت تولید شده در حوزه خلیج فارس باید از طریق این پهنه آبی و از راه تنگه هرمز به سایر نقاط جهان حمل شود.

خلیج فارس از نظر ذخایر نفتی در مقایسه با سایر نقاط جهان دارای مزایای زیادی مانند سهولت استخراج، هزینه پایین تولید، مازاد ظرفیت تولید، کیفیت بالای نفت خام منطقه، سهولت حمل و نقل، توان بالای تولید چاه‌ها و امکان کشف ذخایر جدید نفتی وسیع در منطقه است.

طبق آخرین برآوردهای انجام شده حوزه خلیج فارس در حدود ۷۳۰ میلیارد بشکه ذخیره نفت اثبات شده و بیش از ۷۰ تریلیون مترمکعب گاز طبیعی را در خود جای داده‌است.

همچنین بندرهای مهمی در حاشیه خلیج فارس وجود دارد که از آن‌ها می‌توان بندرعباس، بوشهر، بندرلنگه، کیش، خرمشهر و بندر ماهشهر در ایران، و شارجه، دوبی و ابوظبی را در امارات متحده عربی و بندر بصره و فاو در عراق را نام برد.

بیش از ۱۵۰ نوع ماهی متفاوت در خلیج فارس یافت می‌شود، بیشتر آبزیان خلیج فارس در آب‌های شور زندگی کرده و در همان جا تخم ریزی و تولید مثل می‌کنند، از مهم‌ترین انواع ماهی‌های تجاری خلیج فارس می‌توان به زبیده، حلوا سفید، قباد، شیر ماهی، شانک، سنگسر، پیش ماهی، هامور، سیکین، کارفه، طوطی، حلوا سیاه، شوریده، خبور، کفشک، سرخو، خارو و صبور اشاره کرد.

از دیگر محصولات غذایی با ارزش خلیج فارس میگو  و انواع صدف‌های خوراکی است که در برخی سواحل مانند ساحل بندرعباس و ساحل گشه (ساحل صدف) در بندر لنگه و اطراف بعضی جزایر مانند هرمز، قشم و لارک یافت می‌شوند که بازار عمده آن کشورهای اروپایی است.

خلیج فارس یکی از بزرگ‌ترین پناهگاه‌های موجودات دریایی مانند مرجان‌ها، ماهی‌های تزئینی کوچک، ماهی‌های خوراکی و غیر خوراکی، صدف‌ها، حلزون‌ها، نرم تنان، شقایق‌های دریایی، اسفنج‌های دریایی، عروس‌های دریایی، لاک‌پشت‌ها، دلفین‌ها، کوسه ماهی‌ها و بسیاری از موجودات دریایی دیگر است.

جزایر غیرمسکونی خلیج فارس به عنوان زیستگاه مرجان‌ها، محل تخم‌گذاری پرستوهای دریایی، لاک‌پشت‌ها و زیستگاه انواع پرندگان مهاجر از اهمیت ویژه جهانی برخوردار است و قشم بزرگ‌ترین جزیره خلیج فارس است.

حرا تنها جنگلی است که روی آب شور دریا به دلیل مه‌کشند (جذر و مد) شب‌ها زیر آب هستند و روزها سر از آب بیرون می‌آورند که دارای انواع خاصی درخت است که ریشه آنان آب شور را، شیرین کرده و به درخت می‌دهد.

عوامل آلودگی محیط زیست خلیج فارس

در دهه‌های گذشته آلودگی زیست‌محیطی یکی از چالش‌های مهم در پهنه آبی خلیج فارس بوده‌است، از آن جایی که ۶۰ درصد از ذخایر نفت جهان در خلیج فارس است، احداث سکوهای نفتی و مجتمع‌ها و پالایشگاه‌ها در اطراف خلیج فارس و ورود نفت، مواد شیمیایی و پساب‌ها به داخل آب از عوامل مهم این آلودگی است.

یکی از مهم‌ترین آلودگی‌های خلیج فارس در زمان جنگ ایران و عراق رخ داد طوریکه  حدود ۵٬۸ میلیون بشکه نفت در آب رها و آتش‌سوزی چاه‌های نفت باعث ورود حجم عظیمی از نفت خام به دریا شد.

همچنین عبور سالانه بیش از ۱۰٬۰۰۰ شناور از خلیج فارس و دریای عمان که ۷۵ درصد آنها به حمل و نقل نفت خام و محصولات نفتی مربوط است و در پی آن تخلیه مواد زائد مختلف مانند آب شست و شوی موتور، فاضلاب، آب توازن کشتی و بسیاری موارد دیگر سبب بروز مداوم انواع آلودگی‌ها در منطقه می‌شود که اثرات قابل توجهی بر محیط زیست دارد.

طبق مطالعات انجام شده سالانه در حدود ۱٬۵ میلیون تن نفت به خلیج فارس نشت می‌کند و به همین علت سازمان بین‌المللی دریانوردی(IMO) این منطقه را در سال ۲۰۰۷. م به عنوان منطقه ویژه دریایی اعلام کرد.

براساس آمارها میزان آلودگی این منطقه بیشتر از حد متوسط بین‌المللی است.

یکی دیگر از عواملی که بر محیط زیست حاشیه خلیج فارس و تمامی شهرهای غربی ایران اثرات زیست‌محیطی منفی ناگواری برجای گذاشته گرد و غبار عربی است هر سال در فصل خشک «توفانی از گرد و غبار» از سوی عراق - کویت و شمال عربستان به سوی سواحل شمال خلیج فارس و غرب ایران وزیدن می‌گیرد این گرد و غبار مخرب حتی گاهی اوقات تا تهران نیز می‌رسد و موجب تعطیلی زندگی و کسب و کار می‌شود.

گرد و غبار باعث فرار پرندگان و حیوانات شده و بر نوع زیستی سواحل خلیج فارس آسیب زده‌است.

متخصصان محیط زیست به دلیل نبود کارشناس و متخصص ویژه، هزینه‌های پژوهشی بالا و فقدان دانش کافی، گونه‌های مختلف جانوری پستاندار در خلیج فارس را در معرض خطر و آسیب می‌بینند، خشکسالی و عدم ورود مواد مغذی به آب، موجب کوچک ماندن و عدم رشد کافی برخی از آبزیان خلیج فارس شده‌است.

در سال ۹۶ برای اولین بار در آب‌های اطراف جزیره کیش میانگین هفتگی دمای سطح آب از ۳۵ درجه سانتیگراد فراتر رفت و حتی در مناطق اطراف جزایر خارک و خارکو، این میزان دما از ۳۶ درجه سانتیگراد نیز بیشتر شد.

شاخصی با نام هفته‌های گرم دارای ناهنجاری‌های مثبت دمایی برای تحلیل بهتر تأثیرات دما بر مرجان‌ها وجود دارد که در سال ۱۹۹۸ میلادی برای اولین بار این شاخص به عددی نزدیک به ۱۰ رسید و در تابستان ۱۳۹۶ به ۱۲ رسید که موجب سفید شدن بسیاری از مرجان‌ها شد.

خلیج فارس با شرایط خاص خود بویژه دسترسی محدود به آب‌های بین‌المللی همواره در اثر آلودگی‌های نفتی به دلیل عمق کم، شوری آب و درجه دمای زیاد  آسیب‌پذیری بسیار بالایی دارد تا جایی که کارشناسان تاکید دارند که حتی الامکان باید از وقوع حوادثی مشابه در این آبراهه پیشگیری کرد.

براساس آمار از ۲۱ مورد نشت نفت در دنیا که با حجم بیش از ۱۰۰ میلیون بشکه نفت رخ داده یک سوم آن مربوط آب‌های خلیج فارس است که همین امر می‌طلبد برای کاهش آن عزمی منطقه و حتی بین‌المللی ایجاد شود.

۶۰ درصد ذخایر نفت و ۴۵ درصد گاز جهان از حوزه خلیج فارس تامین می‌شود که به فراخور این حجم از تامین انرژی طبیعی است که میزان آلودگی‌ها نیز در این آبراه بالا باشد.

برای مقابله با آلودگی محیط زیستی کنواسیون کویت نیز با هدف اجماع کشورهای منطقه برای حفاظت از محیط زیست دریایی عمان و خلیج فارس شکل گرفته ولی با اختلاف‌های شدید که در این چند بین آنها وجود داشته به نوع رسالت این کنوانسیون نیز زیر سایه قرار گرفت تا بدین نحو هر ساله شاهد ضربه‌های جبران ناپذیری بر این آب‌ها باشیم.

دبیر انجمن‌های غیر دولتی محیط زیست استان بوشهر گفت: در راستای مدیریت و کاهش آلودگی های نفتی دریایی می‌طلبد بازدید واحد ایمنی سازمان بنادر و دریانوردی در دریا به شکل جدی‌تری دنبال شود.

رضا پرتوی سنگی افزود: در حوزه خشکی نیز شرکت‌های مانند فلات قاره که اکتشافات دارند و متصدی بهره‌برداری نفت و گاز هستند، نظارت برای انتقال مخازن نفتی را با جدیت مورد پیگیری قرار دهند.

وی ادامه داد: تا پیش از سال ۲۰۰۰ کشتی ها تک جداره بودند و آب توازن آنها در داخل دریا تخلیه می‌شد اکنون کشتی‌هایی که وارد آب‌های خلیج فارس می‌شوند که در هنگام ورود به اسکله بنادر امکاناتی وجود دارد که می‌تواند آب توازن کشتی‌ها را تحویل بگیرد.

پرتوی سنگی بیان کرد: در خلیج فارس چرخش آب به دلیل دهانه محدود ۵۶ کیلومتری کم است و این مهم باعث شده تاثیرپذیری بالایی از آلودگی‌های نفتی داشته باشد با این شرایط افزایش گشت نظارتی و نوسازی لوله ‌های انتقال نفت و گاز در این محدوده حائز اهمیت ویژه‌ای است.

وی افزود: ۸۶ درصد از آلودگی های دریایی ناشی حمل و نقل بار نفتی است که اثر ترکیبات آلوده موجب مرگ و میر موجودات دریایی می‌شود.

پرتوی سنگی بیان کرد: خلیج فارس مخزن ارزشمندی از محصولات شیلاتی تاثیرگذار در زنجیره غذایی است و آلودگی آن می‌تواند منجر با شیوع بیماری در جامعه شود.

تاثیر مخرب آلودگی‌ها بر محیط زیست خلیج فارس

رئیس مرکز اقیانوس شناسی خلیج فارس مستقر در بوشهر گفت: شرایط خاص خلیج فارس مانند وجود هزاران هکتار پهنه‎های بین جزر و مدی، اکوسیستم‌های حساس ساحلی مانند مرجان و مانگرو تنوع زیاد موجود آبزی، پرندگان مهاجر، ارزش شیلاتی و از همه مهم تر منابع  نفتی موجب شده تا خلیج فارس منطقه‌ای حساس و استراتژیک به شمار رود.

مریم قائمی افزود: از طرفی خلیج فارس بخاطر عمق کم، شوری زیاد، گرمای دما، ارتباط محدود با آب‌های آزاد جهان، بارندگی اندک و مسائل ناشی از بهره‌برداری منابع انرژی دارای موقعیتی با آسیب پذیری بالا است.

وی ادامه داد: تجمع مرکزهای صنعتی کشورهای حوزه خلیج فارس سالیانه مقدار بسیار زیادی آلودگی‌های نفتی و صنعتی وارد این اکوسیستم آبی می‌کند که  حیات آبزیان و سلامت منطقه را تهدید می‌کند.

قائمی گفت: با توجه به وضعیت جغرافیایی خلیج فارس و مساله تبادل محدود آب در صورت وقوع آلودگی با غلظت زیاد در این خلیج بویژه آلودگی‌های نفتی این مهم می‎تواند بسیار فاجعه آفرین باشد زیرا پراکندگی نفت و حذف فیزیکی این ترکیب ها بسیار محدود انجام می گیرد و لکه‌های با غلظت بالا در سواحل جمع و منجر به مرگ آبزیان و ایجاد مشکلات عدیده در طولانی مدت شود.

وی اضافه کرد: در صورت پیدایش آلودگی نفتی در خلیج فارس تنها مقداری جزیی از این مواد قابلیت خروج دارند بنابراین میزان بار آلودگی نفتی تحمیل شده به خلیج فارس در هر کیلومتر مربع از این خلیج بسیار بیشتر از مقدار جهانی است.

قائمی اضافه کرد: آلودگی نفتی در حوزه خلیج فارس به طور مستقیم به اکوسیستم منطقه تاثیرگذاشته و تهدیدات زیست محیطی غیر قابل جبرانی در پی دارد.

وی عنوان کرد: در اثر این آلودگی حیات موجودات آبزی و کف زیان منطقه به خطر افتاده و منجر به مرگ و میر آنها می‌شود و همچنین بر جزایر مرجانی و لاک پشت‌های منطقه بویژه خارگ که بزرگ ترین ترمینال نفتی است و در مجاورت آن  اکوسیستم های مرجانی و لاک پشت های دریایی داریم اگر در این منطقه نشت نفت رخ دهد بر آنها تاثیر زیان باری دارد.

وی ادامه داد: همچنین لکه های نفتی  باعث چسبیدن به بال پرندگان مهاجر و پرندگان موجود در زیستگاه منطقه می‌شود.

رئیس مرکز اقیانوس شناسی خلیج فارس گفت: وقتی ترکیب های نفتی روی سطح آب پخش می‌شود امکان تبادل اکسیژن کم و باعث دگرگونی محیط زیست آبزیان آن ناحیه می‌شود و علاوه بر خطر مرگ و میر آبزیان احتمال باقی ماندن این آلودگی‌ها در زنجیره غذایی وجود دارد.

وی ادامه داد: همچنین به دلیل پخش لکه‌های نفتی روی سطح آب چون امکان تبال اکسیژن با اعماق کم می شود در نتیجه درصد برخی از فلزات سنگین موجود در نفت مانند سرب، نیکل و وانادیوم  در بدن جانداران دریایی افزایش پیدا می‌کند.

قائمی گفت: در چند سال گذشته ۲۱ مورد نشت نفت بزرگ با بیش از ۱۰۰ میلیون بشکه در سطح دنیا داشتیم هفت مورد آن در خلیج فارس رخ داده است که بزرگ ترین فاجعه نفتی نیز در سال ۱۹۹۱ در خلیج فارس و در اثر حمله رژیم بعثی عراق به کویت اتفاق افتاد و علاوه بر این کشتی‌های نفتی مغروقی یا نشت از لوله ها به وفور اتفاق می‌افتد.

وی گفت: شرایط جوی و اقیانوس شناسی منطقه در اکسیداسیون طبیعی نفت موثر است که از جمله این عامل‌ها می‌توان به درجه حرارت آب، چرخش آب در فصل‎های مختلف سال و جغرافیای فیزیکی منطقه اشاره کرد.

قائمی اضافه کرد: با توجه به زمانبر بودن حذف فیزیکی ترکیب های نفتی یکی از راه های مهم استفاده از ترکیب های شیمیایی است که برای پاک سازی آلودگی های نفتی به طور معمول از این پراکنده سازها استفاده می شود.

وی گفت: در آلودگی نفتی اخیر خارگ نیز همین روش برای پاک سازی لکه های نفتی استفاده و مقدار زیادی از آلودگی های نفتی از آب دریا خارج شد.

قائمی  یادآور شد: در این ارتباط در هفته گذشته مرکز اقیانوس شناسی بوشهر کار نمونه‌برداری از جزیره خارگ تا گناوه را انجام داد و پارامترهای فیزیکی و شیمیایی آب اندازه‌گیری شد.

وی افزود: از جمله پارامترهای اندازه‌گیری شده اکسیژن محلول در آب، شوری، دما و پی.اچ آب و پارامترهای زیستی و شیمایی است که در پارامترهای فیزیکی اندازه‌گیری شده اکسیژن محلول در آب، دما، شوری و پی.اچ نرمال گزارش شده و مشکلی در این زمینه وجود ندارد و پارامترهای زیستی و شیمیایی نیز نیازمند آنالیزهای آزمایشگاهی دارد که نتیجه آن آینده مشخص می‌شود.

۴۸ ایستگاه سنجش آلودگی هر سه ماه آب‌های خلیج فارس در استان بوشهر را پایش می‌کنند

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان بوشهر گفت: آلودگی نفتی در کل خلیج فارس به عنوان یک آبراهه عظیم وجود دارد که به صورت عمده ناشی از وجود تاسیسات عظیم در این محدوده است.

فرهاد قلی نژاد افزود: این نوع آلودگی بیشتر از چاه‌های نفت و یا در اثر بهره‌برداری نفت توسط برخی از کشورهای صادر کننده آن صورت می‌گیرد.

وی ادامه داد: خلیج فارس در حوزه محیط زیست و بویژه بخش آبزیان به عنوان یک اکوسیستم و منبع کلان است که هر ساله در این اکوسیستم ارزشمند شاهد یک سری حوادث نفتی هستیم که منجر به آلودگی‌ می‌شود.

وی یادآورشد: همچنین خلیج فارس یکی منابع مهم تنوع آب سنگ‌های مرجانی و برخوردار از جنگل‌هایی در سواحل است که همگی آنها تاثیرپذیر از آلودگی‌ها بویژه آلودگی‌های نفتی هستند.

قلی نژاد بیان کرد: آلودگی های نفتی خلیج فارس از تمامی کشورهاست و آلودگی از منابع مستقلی به این آبراهه تحمیل نمی‌شود.

وی همچنین با اشاره به کنوانسیون کویت گفت: این کنوانسیون یک سند قانونی است که کشورهای حوزه خلیج فارس و دریای عمان یعنی جمهوری اسلامی ایران، بحرین، عراق، قطر، عربستان سعودی و امارات متحده عربی در آن متهعد شده اند تلاش‌های خود را برای حفاظت از محیط زیست دریایی مشترک بکارگیرند.

قلی‌نژاد یادآورشد: کنوانسیون یاد شده دارای ۳۰ماده بوده و با هدف تعیین وظایف اعضا برای حفاظت و حمایت از محیط زیست دریایی خلیج فارس و دریای عمان تدوین شده است.

وی اظهارداشت: در این کنوانسیون از کشورهای عضو خواسته شده که فعالیت های اقتصادی و اجتماعی را در سرزمین‌های خود طوری تنظیم کنند که موجب آلودگی محیط زیست دریایی حوزه را فراهم نکند.

قلی‌نژاد ادامه داد: بعد از این کنوانسیون سازمانی منطقه‌ای به عنوان "راپمی"  شکل گرفته که هماهنگ کننده کشورها برای جلوگیری از آلوده شدن خلیج فارس به مواد ناشی از نفت، بهره‌برداری از آن و سایر آلایندگی‌ها توسط کشورهای منطقه است.

وی افزود: یکی از عمده کارهای مهم سازمان راپمی پایش و نظارت بر اکوسیستم خلیج فارس و به طور معمول آلودگی‌های نفتی این منطقه است که در این ارتباط تصویرهای ماهواره‌ای به کشورهای مبدا و متاثر از این آلودگی‌ها ارائه می‌دهد.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان بوشهر گفت: در کشور ایران قوانین و مقررات متعهدی در زمینه حفظ خلیج فارس و دریاها وجود دارد با این توصیف که بخش زیادی از محدوده آب های خلیج فارس در آب های سرزمینی ایران واقع شده است.

وی گفت: در کشور ما مهم ترین قانونی که در این زمینه وجود دارد قانون حفاظت از دریا  و رودخانه‌های مرزی  و یا قانون مقابله با آلودگی‌های نفتی است.

قلی نژاد یادآور شد: ایران بجز کنوانسیون کویت عضو چندین کنوانسیون بین المللی در زمینه مقابله با آلودگی دریا و بویژه خلیج فارس است.

وی گفت: با این حال آلودگی چند روز اخیر که در خلیج فارس و بویژه اطراف جزیره خارگ رخ داده آلودگی ناشی از تولید و بهره‌برداری نفت بوده که ابعاد آن به بندرهای گناوه و ریگ نیز رسید.

قلی نژاد ادامه داد: همچنین یکسری آلودگی‌ها چند هفته اخیر در خلیج فارس رخ د اده که ناشی از سایر کشورها است و در حال رصد کردن هستیم تا ببینیم از آب های سرزمینی کدام کشور بوده است.

وی گفت: با این حال براساس برآوردهایی که تاکنون پیرامون آلودگی سواحل جزیره خارگ صورت گرفته بخشی از آن ناشی از تاسیسات نفتی ایران بوده که به تبع آن یک سری اقدام های کنترلی در کشور ما آغاز شد.

قلی نژاد بیان کرد: ابعاد آلودگی نفتی محدوده جزیره خارگ که به سواحل بندرهای گناوه و ریگ نیز سرایت پیدا کرد، عملیات پاک‌سازی آن توسط شهرداری ها، شرکت نفت فلات قاره و نیروهای بسیج مردمی انجام شد.

وی با اشاره به نمونه‌برداری و پایش آب‌های خلیج فارس گفت: با راه‌اندازی ۴۸ ایستگاه سنجش آلودگی هر سه ماه آبهای خلیج فارس در استان بوشهر نمونه‌داری و پایش آلودگی می‌شود.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان بوشهر گفت: با این حال برای آلودگی چند روز اخیر که بخشی از آن در اثر منابع داخلی محرز شده برآوردهایی برای بررسی منابع خارجی اثرگذار به این آلودگی در حال انجام است.

قلی نژاد افزود: در جریان این آلودگی اطمینان نداریم که منبع آن تنها داخلی بوده از این رو باید سایر منابع کشورهای دیگر نیز برای مطالبه خسارت رصد و شناسایی شود.

وی تاکید کرد: سازمان حفاظت محیط زیست به طور حتم میزان خسارت به آبزیان را برآورد خواهد کرد  و برای جبران خسارت توسط آلوده کننده این مهم را پیگیری خواهیم کرد.

قلی نژاد ادامه داد: این پرداخت خسارت پرداخت غرامت نیست بلکه ما به دنبال این هستیم یک سری اقدام ها در پی جبران خسارت وارده به محیط زیست دریایی اجرایی شود.

وی تاکید کرد: شرکت‌های نفتی به طور حتم باید راهکارهای پیشگیرانه را جدی‌تر و از آلودگی و نشت نفت راهکارهای جلوگیری از آلودگی دریا را اجرایی کنند.

قلی نژاد افزود: چنانچه نشت نفت ناشی از کشتی‌های نفتکش خارجی بوده باید مطالبه خسارت از شرکت های نفتی غیر ایرانی صورت گیرد.

وی گفت: در این زمینه در استان بوشهر محیط زیست با هماهنگی اداره کل بنادر و دریانوردی استان بازرسی از کشتی‌ها و آب توازن آنها آغاز شده است.

قلی نژاد بیان کرد: براساس قانون بررسی آب توازن کشتی‌های نفتکش مورد بازرسی قرار می گیرد و در این زمینه سازمان حفاظت محیط زیست مخالف هر گونه تخلیه آب توازن کشتی‌هایی که آغشته به مواد نفتی است.

وی یادآور شد: براساس استانداردهای کنوانسیون‌ها هیچکدام از کشتی‌ها مجاز به تخلیه آب توازن آغشته به مواد نفتی در دریا نیستند.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان بوشهر گفت: برای پسماند اسکله ها و کشتی ها برنامه‌ریزی شده و در این زمینه برنامه آموزشی ویژه اسکله ها و صیاداندر استان بوشهر آغاز شده است.

وی گفت: همچنین از همه اسکله ها اعم از صیادی، تجاری و نفتی از ارگان های متولی درخواست شده برنامه مدیریت زیست محیط زیستی اسکله‌ها را به سازمان محیط اعلام شود.

قلی نژاد افزود: همه متولیان در این زمینه موظف هستند در زمینه جلوگیری از آلودگی اقدام کنند و چنانچه بعد از برنامه های آموزشی، مدیریتی و نشست های تخصصی خلا دیده شود موضوع از طریق قضایی پیگیری خواهد شد.

وی تاکید کرد: هیچ اسکله و بندری مجاز نیست پسماندهای خود را در دریا تخلیه کند و هر شناوری مرتکب این عمل شود طبق مقررات داخلی و ملی جمهوری اسلامی تحت تعقیب قرار می‌گیرد.


انتهای پیام