کم نیستند استان‌هایی در کشور که یک روز برای آنها در بخش توسعه کشاورزی برنامه‌ریزی می‌شود و یک روز دیگر هم در بخش صنعت و ده‌ها بخش دیگر که بسیاری از آنها به ثمر نمی‌نشینند.
افزایش آلودگی هوا، خشک شدن پی در پی رودخانه‌های کشور، نابودی اراضی کشاورزی ، صدها پروژه‌های نیمه کاره رها شده که عمر برخی از آنها حتی به 20 سال هم می‌رسد و بسیاری از موازی‌کاری‌ها و اتلاف بیت‌المال گواهی بر این برنامه‌ریزی‌های سلیقه‌ای است. به اعتقاد کارشناسان دلیل اصلی این مدیریت سلیقه‌ای نبود آمایش سرزمینی در استانهای کشور است. طرحی که در چند سال اخیر تمامی استانهای کشور موظف به اجرای آن بوده‌اند، ولی تاکنون تعداد اندکی توانسته‌اند آن را به سرانجام برسانند. در این میان استان تهران، به‌عنوان استانی که پایتخت در آن واقع شده است، تاکنون نتوانسته است طرح آمایش سرزمینی را به اتمام برساند.
آمایش سرزمینی تجربه موفق کشورهای توسعه یافته
آمایش سرزمینی، جمع‌آوری تمامی اطلاعات، آمار، پتانسیل‌ها، توانایی‌ها و دارایی‌ها در سطح یک استان است. آمایش سرزمینی یک تجربه موفق در کشورهای توسعه یافته است. چراکه وقتی آماری داشته باشید که بر اساس آن برنامه‌ریزی کنید، حتما موفق خواهید بود، اما اگر آمار مشخصی وجود نداشته باشد، اتفاقاتی می‌افتد که دود آن تنها در چشم مردم می‌رود.
در آمایش سرزمینی مهم است تمام داشته‌ها و پتانسیل‌ها را شناسایی کنید و بر اساس آنها برنامه‌ریزی انجام شود. اگر این اطلاعات کامل نباشد، مشکلاتی پیش می‌آید جبران‌ناپذیر. به‌عنوان مثال مکانی برای جمع آوری و دپوی زباله در یک استان در نظر گرفته می‌شود، بدون در نظر گرفتن این مکان می‌آیند درست در مقابل آن طرح 100 هزار واحدی مسکن مهر را طراحی و اجرا می‌کنند. باتوجه به اینکه جهت وزش باد بوی تعفن زباله را به سمت این منطقه مسکونی می‌آورد، مردم نسبت به این آلودگی و بوی تعفن اعتراض دارند. متاسفانه مسئولان هیچ راهکاری برای حل این مشکل ندارند. چراکه امکان جابه‌جایی مکان دپوی زباله وجود ندارد و از طرف دیگر هم نمی‌توانند 100 هزار واحد مسکونی را تخریب کنند ودر جایی دیگر بسازند.
آلودگی منابع آبی و سفره‌های زیرزمینی ناشی از نبود آمایش سرزمینی است
یکی از مشکلات نبود آمایش سرزمینی، آلودگی منابع آبی و سفره‌های زیرزمینی است. بارها شده که برای کارخانه‌هایی که پسماند دارند، در مکان‌هایی اشتباه ، بدون در نظر گرفتن پستی، بلندی و ارتفاع زمین مجوزی صادر شده که موجب آلودگی سفره‌های زیرزمینی شده است. این تنها گوشه‌ای از اثرات مخرب زیست محیطی نبود این طرح است.
شهرستان‌های استان تهران، در چند دهه اخیر با مشکلات فراوانی از جمله نابودی اراضی کشاورزی، ساخت و سازهایی در قالب پروژه‌های انبوه‌سازی مغایر با اصول شهرسازیی، کمبود راه‌های مواصلاتی، موازی‌کاری و دوباره‌کاری در اجرای پروژه‌های عمرانی، اتلاف بیت‌المال و ... دست و پنجه نرم می‌کنند.
آمایش سرزمینی راهی برای رعایت عدالت در توسعه و پیشرفت
نبود آمایش سرزمینی یکی از مهم‌ترین علل وضعیت موجود است. به رغم وجود پتانسل، نقاط قوت و قابلیت‌های فراوان مناطق مختلف استان تهران، شاخص‌های توسعه در آنها در سطوحی مطلوب قرار ندارد. تجربه برنامه‌ریزی بخشی به شیوه کنونی که توسعه ناموزون میان مناطق توسعه‌یافته و کمتر توسعه‌یافته را به دنبال داشته است. کافی است 5 کیلومتر از شهر تهران خارج شوید و به یکی از شهرستآنهای استان تهران بروید، متوجه می‌شوید به لحاظ امکانات به اندازه هزاران کیلومتر از شهر تهران دور شدید. این انصاف نیست که تنها شهر تهران پیشرفت کند و دیگر شهرهای استان تهران با مشکلات و کاستی‌های فراوان روبه‌رو باشد. باید بر اساس ظرفیت و مزیت هر شهرستان، طرح آمایش سرزمین انجام شود. برای رعایت عدالت در توسعه و پیشرفت، شهرستآنهای مختلف استان طرح آمایش سرزمینی باید مورد توجه قرار گیرد تا همه شهرستآنها از قافله رشد و ترقی بی‌نصیب نباشد.
آمایش سرزمینی یک طرح پرهزینه و سنگین است. برای انجام این طرح یک گروه کارشناس در همه زمینه‌ها نیازمند است اما مهم این است هرچه دیرتر این کار انجام شود، با تصمیمات و جانمایی‌های اشتباه در اجرای پروژه‌ها، ده ها برابر ضرر می‌کنیم که امکان جبران خطا دیگر وجود نخواهد داشت.